Jainism Course Part 04

SR No.: 006050
Original Sutra Author: N/A
Author: Maniprabhashreeji
Publisher: Adinath Rajendra Jain Shwetambara Pedhi
Publication Year: 2011
Total Pages: 222
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 203

ત્રસ-સ્થાવરના ૨૦ ભેદ
સરસ દશક
સ્થાવર દશક
૧. ત્રસ નામકર્મ: આ નામકર્મના ઉદયથી જીવ પોતાની ઇચ્છાથી હલન ચલન કરી શકે છે. ઉદા. કીડી, મકોડા, પશુ, પક્ષી, મનુષ્ય વગેરે. ૨. બાદર નામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી એક અથવા અનેક શરીર મળવાથી એ જીવ દેખાય છે. ૩. પર્યાપ્તતામક : આ કર્મના ઉદયથી જીવ સ્વયોગ્ય પર્યાપ્તિઓ પૂર્ણ કરીને જ મરે છે. ૪. પ્રત્યેક નામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી એક જીવને એક શરીરની પ્રાપ્તિ થાય છે. ય. સ્થિર નામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી હાડકાઓ, દાંત વગેરે સ્થિર મળે છે. ૬. શુભ નામકર્મ: આ કર્મના ઉદયથી નાભિની ઉપરના બધા અવયવ (શુભ) સુંદર પ્રાપ્ત થાય છે. ૭. સોભાગ્ય નામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી ઉપકાર કર્યા વિના પણ જીવ બધાને પ્રિય લાગે છે. ૮. સુસ્વર નામક ઃ આ કર્મના ઉદયથી સાંભળનારને પ્રિય લાગે એવો કોયલ જેવો મીઠો કંઠ પ્રાપ્ત થાય છે.
સ્થાવર નામકર્મ : આ નામકર્મના ઉદયથી જીવ પોતાની ઇચ્છાથી હલન-ચલન કરી નથી શકતા. ઉદા. પૃથ્વી, અર્, તેઉ, વાયુ, વનસ્પતિ વગેરે. સૂક્ષ્મ નામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી એક અથવા અનેક શરીર મળવા છતાં પણ તેઓ દેખાતાં નથી. અપર્યાપ્તતામક : આ કર્મના ઉદયથી જીવ સ્વયોગ્ય પર્યાપ્તિઓ પૂર્ણ કર્યાવિના જ મરી જાય છે. સાધારણ નામક: આ કર્મના ઉદયથી અનંત જીવોને એક જ શરીર પ્રાપ્ત થાય છે. ર્આસ્થર નામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી જીભ વગેરે અસ્થિર અવયવ પ્રાપ્ત થાય છે.
અશુભનામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી નાભિની નીચેના બધા અવયવ અશુભ પ્રાપ્ત થાય છે. દોભાગ્ય નામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી ઉપકાર કરવા છતાં પણ એ બધાને અપ્રિય જ લાગે છે. દુ:સ્વર નામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી સાંભળનારને અપ્રિય લાગે એવો ગધેડા જેવો ખરાબ કંઠ પ્રાપ્ત થાય છે. અનાદેયનામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી હિતકારક વાત કરવાં છતાં પણ કોઈ એની વાત માનવા તૈયાર નથી થતું. અને કોઈ એને માન-સન્માન નથી આપતું. ૧૦. યશ નામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી જીવ અપયશનામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી અપયશ લોકોને માટે પ્રશંસા પાત્ર બને છે.
૯. આદેય નામકર્મ : આ કર્મના ઉદયથી વ્યક્તિને બધા માન-સન્માન આપે છે. બધા એની વાત માને છે.
મળે છે.
આ પ્રમાણે ત્રસ-દશકની ૧૦ શુભ પ્રકૃતિ અને સ્થાવરદશકની ૧૦ અશુભ પ્રકૃત્તિ છે.
175