________________
પર્યુષણ પર્વમાં પાઠશાળાનું પ્રતિક્રમણ અલગથી આયોજિત કરવું. પર્યુષણ પર્વના ચૈત્યવંદન, સ્તુતિ, સ્તવન વગેરે એક મહિના પહેલાથી જ શિખાવી દેવા.
આવી રીતે બીજા પર્વોમાં પણ કરી શકાય છે. • પાઠશાળાના ટ્રસ્ટિઓએ પ્રતિદિન એક વાર પાઠશાળામાં આવીને પાઠશાળાની ગતિવિધિયોનું
નિરીક્ષણ કરવું જોઈએ. જેથી કોઈ ત્રુટિ હોય તો તેને શીધ્ર સુધારી શકાય. ટ્રસ્ટી મહોદયનો જેટલો ઉલ્લાસ અને પ્રોત્સાહન હશે તેટલી જ પાઠશાળા આગળ વધશે. જ્ઞાનની ભક્તિનો લાભ લેવાનો આ એક અણમોલ અવસર છે. બધા વિદ્યાર્થિઓને એક સમાન રાગમાં સ્નાત્રપૂજા શિખવાડી દર રવિવારે સ્નાત્ર-પૂજા ભણાવવી. અને જયારે તીર્થ સ્થળ ઉપર જઈએ ત્યારે સામૂહિક સ્નાત્રપૂજા ભણાવવી. જેનાથી જોવાવાળા, અન્ય યાત્રાળુઓને પણ પોતાના બાળકોને પાઠશાળા મોકલવાનું મન થાય. સાથે બાળકોને ઢોલક, હાર્મોનિયમ વગેરે સંગીત કલા શીખવાડવી. પાઠશાળામાં સૂત્રનું ઉચ્ચારણ સહી તરીકાથી શિખવાડવો. એક વર્ષ પૂરું થાય ત્યારે વાર્ષિકોત્સવ રાખવો. જેમાં પાઠશાળાના વિદ્યાર્થિઓ દ્વારા સાંસ્કૃતિક
કાર્યક્રમોનું આયોજન રાખવું તથા વિદ્યાર્થિઓને વિશિષ્ટ પુરસ્કાર આપવો. • પર્યુષણ પર્વનું અલગથી નિયમ-કાર્ડ બનાવવું. જેમાં એકાસણા-બિયાસણા, ચપ્પલ ત્યાગ,
અષ્ટપ્રકારી પૂજા, પૌષધ વગેરે વિશેષ નિયમ રાખવા. પાઠશાળામાં પ્રતિદિવસ One Day match ગેમ રાખવો. એટલે કોઈ પણ નિયમનું એક દિવસ પાલન કરવું. એ નિયમ પહેલા દિવસે જ બોર્ડ પર લખી લેવો જેથી વિદ્યાર્થી બીજા દિવસે નિયમનું પાલન કરી શકે. જો તમારા ગામમાં કોઈ ભણેલું-ગણેલું હોશિયાર વ્યક્તિ હોય જેનું ધાર્મિક અધ્યયન સારું હોય અને જે પાઠશાળા ચલાવી શકે એવું હોય તો તેને જે પગાર આપીને પાઠશાળા માટે નક્કી કરી શકાય છે. સ્થાનિક વ્યક્તિઓ જો પાઠશાળા ચલાવે અને પગાર ન લે, તો પણ ટ્રસ્ટિઓએ વાર્ષિકોત્સવના દિવસે એમનું સારું બહુમાન અવશ્ય કરવું જોઈએ. સ્થાનિક વ્યક્તિ પાઠશાળા ચલાવે ત્યારે ટ્રસ્ટી ને આ વાત ખાસ ધ્યાન રાખવી કે ઈનામ આદિની બધી જિમેદારી એ વ્યક્તિ ઉપર જ ન આવી જાય. અર્થાત્ ઈનામ વગેરેની સુંદર વ્યવસ્થા કરીને આપવી. સામાયિક, પ્રતિક્રમણની જેમ જ પાઠશાળામાં શ્રુતદાન કરવું (બાળકોને ભણાવવા) તે પણ લાભ જ છે.