________________
સમવસરણ
ના
* સર્વપ્રથમ વાયુકુમાર દેવ એક યોજન ભૂમિને સંવર્તક પવનથી કાંટા કાંકરા રહિત બનાવીને શુદ્ધ કરે છે.
* ત્યારબાદ ભવનપતિ દેવ ૧૦,૦૦૦ ચાંદીની સીડીઓ સાથે સોનાના કાંગરીયો યુક્ત પ્રથમ ચાંદીનો ગઢ બનાવે છે. આ પ્રથમ ગઢમાં દેવ-મનુષ્ય પોતાના વાહન છોડે છે.
* પછી જ્યોતિષ દેવ ૫૦૦૦ સોનાની સીડીઓ સહિત રત્નોની કાંગરીયોથી યુક્ત બીજો સોનાનો ગઢ બનાવે છે. આ ગઢમાં તિર્યંચ બેસે છે.
* પછી વૈમાનિક દેવ ૫૦૦૦ રત્નોની સીડીઓ સહિત સોનાની કાંગરીયો યુક્ત ત્રીજો રત્નોનો ગઢ બનાવે છે. એમાં બાર પર્ષદા એટલે કે સાધુ, સાધ્વી, શ્રાવક-શ્રાવિકા (૪) ચારનિકાયના દેવોની ચાર પર્ષદા તેમજ દેવીઓની ચાર પર્ષદા બેસે છે.
* પ્રત્યેક ગઢમાં તોરણોથી યુક્ત ચાર દરવાજા, ધ્વજ પતાકાઓ, સુંદર વેદિકા, ધૂપદાની, વાવડિઓ વગેરે પણ હોય છે.
• ત્રીજા ગઢના મધ્યમાં દેવતા મણીમય પીઠીકા ઉપર વૃક્ષની રચના કરે છે. જે પરમાત્માની ઊંચાઈ કરતા ૧૨ ગણુ ઊંચુ તેમજ એક યોજન વિસ્તાર વાળું અત્યંત ઘટાદાર હોય છે. તેના પાંદડા કોમળ તેમજ લીલા રંગના હોય છે. આ વૃક્ષ છ ઋતુઓના ફૂલોથી શોભિત હોય છે. સાથે જ તેના ઉ૫૨ અનેક પ્રકારના છત્ર, ઘંટડીઓ, માળાઓ, ધ્વજાઓ પતાકાઓ આપ મેળે લહેરાતી હોય છે. આ અશોકવૃક્ષની ઉપર ચૈત્યવૃક્ષ શોભિત હોય છે. ચૈત્ય વૃક્ષ એટલે કે પ્રભુને જે વૃક્ષની નીચે કેવલજ્ઞાન થયું હોય તે વૃક્ષ. પ્રભુના વિહારના સમયે બધાને છાયા આપતુ આ અશોક વૃક્ષ પણ આકાશમાં પ્રભુની સાથે સાથે ચાલે છે.
• પ્રભુ ત્રણ ભુવનના સ્વામી છે આ સૂચિત કરવા માટે દેવતા ચારે દિશાઓમાં અશોક વૃક્ષની નીચે લટકતાં ત્રણ છત્રની રચના કરે છે. આ છત્ર શ્વેત સ્ફટીક રત્નોના બનેલા હોય છે. તેના ચારેય બાજુ સુંદર મોતીઓની માળા લટકે છે. પ્રભુના વિહારના સમયે આ છત્ર પણ આકાશમાં પ્રભુની સાથે જ ચાલે છે.
* આ છત્રની ઠીક નીચે ચારે દિશાઓમાં દેવતા સિંહાકૃતિવાળા ચાર સિંહાસનની રચના કરે છે. જેના ઉપર બેસીને પ્રભુ દેશના આપે છે. તે સુવર્ણજડિત હોય છે અને તેના આગળ રત્નમય પાદપીઠ હોય છે. પ્રભુ જ્યારે વિહાર કરે છે ત્યારે પાદપીઠ સહિત આ સિંહાસન પણ આકાશમાં પ્રભુની સાથે જ ચાલે છે.
61