________________
તીર્થ : ભરતક્ષેત્રમાં ગંગા-સિંધુ બે નદીઓ છે. આ નદીઓના લવણ સમુદ્રની સાથે સંગમસ્થાનને તીર્થ કહે છે. ગંગાનું સંગમ સ્થાન માગધ તીર્થ તેમજ સિંધુનું સંગમસ્થાન પ્રભાસ તીર્થ છે. બંનેના વચ્ચે વરદામ નામનું તીર્થ છે. ભરતક્ષેત્રની જેમ ઐરાવત તેમજ બત્રીસ વિજયોમાં પણ ત્રણ-ત્રણ તીર્થ હોવાથી જંબુદ્વિપમાં કુલ ૩૪૮૩ =૧૦૨ તીર્થ છે. છપ્પન અન્તર્લીપનું સ્વરૂપઃ
લઘુ હિંમવત તેમજ શિખરી પર્વતના પૂર્વ તેમજ પશ્ચિમ કિનારાથી ૨-૨ દાઢાઓ લવણ સમુદ્ર તરફ નીકળે છે. આ પ્રમાણે કુલ ૮ દાઢાઓ છે. ૧-૧ દાઢામાં ૭-૭ દ્વિીપ હોવાથી ૮૮ ૭ = પ૬ અંતર્દીપ કહેવાય છે. આ દ્વીપોમાં અસંખ્યાત વર્ષના આયુષ્યવાળા યુગલિક રહે છે. સમુદ્રની અંદર હોવાથી આ દ્વીપને અંતર્લીપ કહેવાય છે. વિધાધર રાજાઓના સ્થાન તથા આભિયોગિક દેવોના સ્થાનઃ
ભરત-ઐરાવત તેમજ ૩૨ વિજયોના મળી કુલ ૩૪ દીર્ઘ વૈતાઢ્ય છે. આ પચાસ (૫૦) યોજન પહોળા તેમજ ૨૫ યોજન ઊંચા ચાંદીના બનેલા છે. નીચેથી ૧૦યોજન ઉપર ગયા પછી બંને તરફ ૧૦-૧૦ યોજન સપાટ ભૂમિ છે. એમાં ઉત્તર શ્રેણી તેમજ દક્ષિણ શ્રેણીના નગરોમાં વિદ્યાધર રાજા રાજય કરે છે. હજી આગળ ૧૦યોજન ગયા પછી ત્યાં પણ ૧૦-૧૦ 10 યોજન | યોજનની સપાટ ભૂમિ છે. આ બીજી મેખલા છે. અહીં આભિયોગિક દેવ રહે છે. એમની પણ ઉત્તર-દક્ષિણ દિશાઓમાં બે શ્રેણી છે.
આ પ્રમાણે પ્રત્યેક વૈતાઢ્ય ઉપર ૨ વિદ્યાધરની તેમજ ૨ આભિયોગિક દેવોની કુલ ૪ શ્રેણીઓ છે. માટે પૂરા જંબુદ્વીપમાં મહાવિદેહની ૩૨ તેમજ ભરત તથા ઐરાવત ક્ષેત્રની મળીને કુલ ૩૪૮૪=૧૩૪ શ્રેણીઓ છે.
10ાજન
૧૦યોજન
Both h
આભિવાંક દેવનું સ્થાન 10 વાન
- +91
વિદ્યાધર કે નગર 10 વાત
-h
10ાજના
- ૫૦- થોજ
વીણેલા મોતી જે પોતાના પુણ્યથી પણ વધારે અપેક્ષા રાખે તેને અસમાધિ થયા વિના નથી રહેતી. જે પોતાના પુણ્યથી અધિક ન ઈચ્છે તેઓ સમાધિમાં જીવે છે અને જે પોતાનું પુણ્ય જેટલું છે તેની પણ અપેક્ષા ન રાખે તેઓ પરમ સમાધિમાં મગ્ન રહે છે.
