________________
આ પ્રમાણે પૂર્વ મહાવિદેહના દક્ષિણાર્ધમાં નિષધ તેમજ સીતાનદીની વચ્ચે ૯ થી ૧૬ સુધીની ૮ વિજય, ૪ વક્ષસ્કાર તેમજ ૩ અન્તર્નદિઓ છે. ૯મી વિજયમાં યુગમંધર પરમાત્મા વિચરી રહ્યા છે.
આ પ્રમાણે પશ્ચિમ મહાવિદેહના દક્ષિણાર્ધમાં ૧૭ થી ૨૪ સુધીની વિજયની વચ્ચે ૪ વક્ષસ્કાર પર્વત તેમજ ૩ અન્તર્નદિઓ છે. એમાં ૨૪મી તેમજ ૨૫મી વિજયમાં બાહુ–સુબાહુ પરમાત્મા વિચરી રહ્યા છે.
આ પ્રમાણે કુલ મળીને ૩૨ વિજય, ૧૬ વક્ષસ્કાર તેમજ ૧૨ અંતર્નદિઓ થઈ. આ વિજયોના છ ખંડ ભરતક્ષેત્રની જેમ સમજવા જોઈએ. અંતર એટલું જ છે કે ૧ થી ૮ (પૂર્વ મહાવિદેહના ઉત્તરની આઠ વિજય) તેમજ ૧૭ તી ૨૪ (પશ્ચિમ મહાવિદેહની દક્ષિણની ૮ વિજય)માં ગંગા-સિંધુ નામની નદી વહે છે અને બાકી વિજય એટલે કે ૯ થી ૧૬ તેમજ ૨૫ થી ૩૨ સુધીની વિજયોમાં રક્તારક્તવતી નદીઓ વહે છે. તેમજ ભરતક્ષેત્રની જેમ આ નદીઓ પ્રત્યેક વિજયને ૬ ભાગમાં વહેંચે છે. મહાવિદેહની પ્રત્યેક વિજયનું સ્પષ્ટીકરણ ઃ
AA
150
તા
AMAZ
- प्रया
AAAA
વિજયમાં વહેવાવાળી ગંગા-સિંધુ તેમજ રક્તા-૨ક્તવતી નદીઓ યથા યોગ્ય નિષધ અથવા નીલવંત પર્વતની તળેટીમાં રહેલા કુંડમાંથી નીકળે છે. તેમજ સીતા-સીતોદામાં મળે છે.
અહીં ચિત્રમાં ચારે તરફની એક-એક વિજયના ખંડ તેમજ નદીઓ બતાવવામાં આવી છે. આ પ્રમાણે અન્ય વિજયોને માટે સમજી લેવું. આગળ પણ ધાતકી ખંડ તેમજ પુષ્કરાર્ધની વિજયોને માટે આ પ્રમાણે સમજવું. અહીં ખાસ ધ્યાનમાં રાખવું જોઈએ કે મહાવિદેહની પ્રત્યેક વિજય ભરત ક્ષેત્રથી બહુ જ મોટી છે. લગભગ ૩૧ ગણી મોટી છે. કેમ કે ભરતક્ષેત્ર જેટલા ૬૪ ખંડ મહાવિદેહમાં છે. એમાંથી અડધા ખંડ એટલે કે ૩૨ ખંડ એક વિજયને મળે છે. તેમજ સીતા કે સીતોદા નદી માનો કે ૧ ખંડ રોકે તો પણ ભરતક્ષેત્ર જેટલા ૩૧ ખંડ એક વિજયમાં સમાઈ જાય છે.
