________________
સુશીલા : મોક્ષા ! આવ, જમી લે.
મોક્ષા : અરે મમ્મીજી ! તમે ખાવાનું બનાવી રહ્યા છો, હું તો સવારનું જ ખાઈ લેત.
સુશીલા ઃ કોઈ જરૂર નથી હવે સવારનું ખાવાની. આજથી રોજ હું તારી માટે રસોઈ બનાવીશ. (સુશીલાએ મોક્ષાને ખાવાનું પીરસ્યું, મોક્ષાના જમણાં હાથમાં ચીરો આવવાને કારણે તેમજ પટ્ટી બાંધેલી હોવાથી તે ઉલ્ટા હાથે રોટલી તોડવા લાગી. પરંતુ તે રોટલી તોડી શકી નહીં.) સુશીલા ઃ શું થયું બેટા ! કેમ નથી ખાઈ રહી ?
મોક્ષા : મમ્મીજી ! રોટલી તૂટતી નથી. તમે મને રોટલીનો ચૂરો કરીને આપી દો.
સુશીલા ઃ અરે દિકરી ! ભૂકો કરવાની શું જરૂર છે. હું જ તને મારા હાથે ખવડાવી દઉં છું.
મોક્ષા : મમ્મીજી ! તમારા હાથે તો ત્યારે જ ખાઈશ જ્યારે તમે પણ મારા સાથે ખાવાનું શરૂ કરશો. (સુશીલા કંઈ બોલી નહીં)
મોક્ષા : મમ્મીજી ! આટલું વિચારવાની શી જરૂર છે ? હવે તો તમને આટલું જ્ઞાન મળી ગયું છે. રાત્રિભોજનના દુષ્પરિણામોના વિશે પણ તમે જાણો છો. જો તમે રાત્રિભોજનનો ત્યાગ કરશો તો મને પણ કંપની મળી જશે.
સુશીલા : ઠીક છે બેટા ! તારી ખુશી માટે હું રાત્રિભોજન છોડી દઊં.
(આ પ્રમાણે મોક્ષાએ પ્રેમપૂર્વક વ્યવહારથી આખા ઘરને સુધારીને પરિવારના બધા સદસ્યોને ધર્મમાં જોડી દીધા. હવે તેમના ઘરમાં રાત્રિભોજન અને કંદમૂળ બંધ થઈ ગયું અને નિત્ય જીનપૂજા શરૂ થઈ ગઈ.)
મોક્ષાએ પોતાની માની હિતશિક્ષા અને પોતાના વિનય-વિવેકથી આખા ઘરને પ્રેમમય વાતાવરણથી એકસૂત્રમાં બાંધી દીધું. એના હસતા રમતા પરિવારમાં બીજી એક ખુશીનો માહોલ બન્યો, કે જ્યારે એણે ગર્ભધારણ કર્યો. આ હાલતમાં સાસુ-સસરા, વિવેક, દિયર, નણંદ બધા મોક્ષાનું બહું ધ્યાન રાખતાં. એની દરેક ઈચ્છા પૂરી કરતાં. મોક્ષા પણ પોતાની માની હિતશિક્ષા અનુસાર ગર્ભનું પાલન સરસ રીતે કરવા લાગી.
પોતાની મા પાસેથી મળેલી હિતશિક્ષાને જીવનમાં ઉતારવાને કારણે જીવનમાં ખુશીઓજ ખુશીઓ હતી. આ બાજુ જયણાના દિકરા મોહીંતના લગ્ન સુસંસ્કારીત તેમજ સારા ખાનદાનની દિકરી દિવ્યાની સાથે થયા. સમય પૂરો થતાં દિવ્યાએ ગર્ભધારણ કર્યો. ગર્ભથી લઈને આજ સુધી સંસ્કારોની છાયામાં મોટી થયેલી મોક્ષાના સુખી જીવનથી દિવ્યા પરિચિત જ હતી. માટે એ પણ પોતાના સંતાનને એવા જ સંસ્કાર આપવા માંગતી હતી. પરંતુ આ સંસ્કારોની જડરૂપી ગર્ભ સંસ્કરણના જ્ઞાનથી તે અપરિચિત હતી. શું એ પોતાના મનમાં રહેલા પ્રશ્નોનું સમાધાન સાસુમા જયણાથી કરી શકશે ? જયણા શું સમાધાન આપે છે ? જુઓ જૈનિજમના આગળના ભાગ ‘સંસ્કારોનો પાયા’’માં.
98