Page Text
________________
મહાવ્રતોના રક્ષણ વિષયે ધનશેઠની પુત્રવધૂને પ્રબંધ
૪૫૭ જેમ ઉક્ઝિકા અને ભગવતી, તેમ તું પણ આ સંસારમાં કનિષ્ઠ સ્થાનને પામીને અપયશને અને દુઃખને પામીશ. (૮૨૨૦) તેથી દઢ ચિત્તવાળે તું પાંચ મહાવ્રતની ધૂરાને ધારણ કરવામાં ધવળ (સમર્થ વૃષભ) બનજે, સ્વયં એ વ્રતને પાળજે અને બીજાઓને પણ ઉપદેશ કરજે. (૮રર૧) એથી ધન નામના શેઠની પુત્રવધૂએ રક્ષિકા અને રોહિણીની જેમ ઉત્તમ સ્થાનને અને કીતિને પામેલે તું સદાય સુખી થઈશ. (૮૨૨૨) તે આ પ્રમાણે
મહાવતેના રક્ષણ વિષે ધનશેઠની પુત્રવધૂઓને પ્રબંધ-રાજગૃહ નગરમાં ધન નામે શેઠ હતા. તેને ધનપાલ વગેરે ચાર પુત્રો અને ઉઝિકા, ભગવતી, રક્ષિકા તથા રોહિણી નામની ચાર પુત્રવધૂઓ હતી. (૮૨૨૩) શેઠને વયને પરિપાક થતાં ચિંતા થઈ કે-હવે (પુત્રવધૂઓને) ઘર (કારભાર) સેપું. પછી પરીક્ષા માટે ભેજન, શયન (તૈયાર કરી તેઓના પિતરાઈઓને) નિમંત્રણ (કર્યું અને) ભોજન પછી તેઓને સ્વજનો સમક્ષ “આને સંભાળ અને માગું ત્યારે આપજે.” એમ કહીને આદરથી પ્રત્યેકને પાંચ પાંચ ડાંગરના દાણા આપ્યા. (૮૨૨૪-૨૫) પહેલીએ તેને ફેંકી દીધા, બીજીએ ફેતરાં કાઢી નાખીને ભક્ષણ કર્યું, ત્રીજીએ બાંધીને (ઘરેણુના) કરંડિયામાં રક્ષણ કર્યું અને ચોથીએ વિધિપૂર્વક (પિયર મેકલીને) વાવેતર કરાવ્યું. (૮૨૨૬) ઘણા કાળે પૂર્વની જેમ ભેજન કરાવવાપૂર્વક (તેઓના સંબંધીઓની સમક્ષ તે દાણા) માંગ્યા. પહેલી તથા બીજી તેનું સ્મરણ થતાં વિલખી થઈ, ત્રીજીએ આપ્યા અને ચોથીએ કુંચી આપી અને કહ્યું કે (ગાડાં એકલી મંગાવી લે. કારણ કે-) તમારા તે વચનનું પાલન એ રીતે (વૃદ્ધિ કરવાથી) જ થાય, અન્યથા (છતી) શક્તિને વિનાશ કરવાથી સભ્ય પાલન ન મનાય. (૮૨૨૨૮) પછી ધનશેઠે તેઓના સ્વજનેને કહ્યું કે તમે મારા કલ્યાણસાધક (હિતસ્વી) છે, તે આ વિષયમાં મારે શું (કરવા)
ગ્ય છે તે કહો! તેઓએ કહ્યું કે-તમે જાણકાર છે. (૮૨૨૯) તેથી તેઓને અનુક્રમે કાજાનો ઉદ્ધાર કરવાનું તથા કઠાર, ભંડાર અને ઘર (સંભાળવાનું)-એમ પોતાનું કાર્ય સેપ્યું અને તેથી શેઠની પ્રશંસા થઈ. (૮ર૩૦) (આ દષ્ટાન્તને ઉપનય આ પ્રમાણે જાણો.) જેમ શેઠ તેમ (સંયમજીવનમાં) ગુરુ, જેમ જ્ઞાતિજને તેમ શ્રમણસંઘ, જેમ પુત્રવધૂઓ તેમ ભવ્ય છે અને જેમ ડાંગરના દાણા તેમ મહાવ્રતે. (૮૨૩૧) જેમ તે ડાંગરના દાણુને ફેકી દેનારી યથાર્થ નામવાળી ઉજિઝતા (પ્રેષણુકારિત્વેન=) દાસી(અથવા દૂતિ)પણાથી અસંખ્ય દુખેની ખાણ બની, તેમ જે કઈ ભવ્ય જીવ ગુરુએ સંઘ સમક્ષ આપેલાં મહાવ્રતાને સ્વીકારીને મહામહથી તજી દે છે, તે આ ભવમાં જ મનુષ્યને ધિક્કારપાત્ર બને છે અને પરલોકમાં દુઃખોથી પીડાતે વિવિધ (હલકી) એનિઓમાં ભમે છે. (૮૨૩૨ થી ૩૪) અથવા જેમ તે ડાંગરના દાણાને ખાઈ જનારી યથાર્થ નામવાળી ભગવતી (પેસણ=) દળવું વગેરે (ઘરનાં) કાર્યવિશેષ (વિવિધ કાર્યો) કરવાપણાથી દુઃખને
૫૮
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |