________________
૪૧૪
શ્રી સંવેગરંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર શું ધન, ધાન્ય, ક્ષેત્ર, વાસ્તુ, સેનું, રૂપું, દ્વિપદ, ચતુષ્પદ અને સઘળા કુસમૂહને (ઘરવખરીને-એમ નવેય પ્રકારની સંપત્તિને) પણ ગુમાવે છે, (૭૪૩૬-૩૭) વધારે શું ? શરીર ઉપર રહેલા કોટને (લંગોટીને) પણ જુગારમાં હારીને, માર્ગમાં પડેલાં પાંદડાં રૂપી કપડાથી (અથવા ચીથરાંથી) કટિની નીચે (ગુહ્ય) ભાગ ઢાંકતો મુઢ મનવાળો તે ( જુગારી) સર્વસ્વ હારવા છતાં નિચે હાથ, પગ વગેરે શરીરના અવયને પણ જુગારીઓને (ઉયર) હોડમાં આપીને જુગારને જ ખેલે છે. (૭૪૩૮-૩૯) જુગારી રણભૂમિમાં ઝઝૂમતા, ધનના નાશની બેદરકારીવાળા અને શત્રુને જીવવાના એક માત્ર લક્ષ્યવાળા રાજપુત્રની જેમ વિલાસ કરે (વ) છે. (જુગારી પક્ષે જુગારના રસે ચલે, ધનનાશની અવગણના કરતો અને માત્ર અન્ય જુગારીઓને જીતવાના એક લક્ષ્યવાળએમ ઘટાવવું.) (૭૪૪૦) અથવા જુગારી, ભૂખ-તરસને અવગણીને, ઠંડી, ગરમી, ડાંસ, મચ્છરને પણ અવગણને, પિતાના સુખ-દુઃખને અવગણને, સ્વજન વગેરેના રાગને અવગણીને, બીજાઓથી થતી હાંસીને અવગણીને, શરીરની પણ રક્ષા નહિ કરતા, વસ્ત્રરહિત શરીરવાળા, નિદ્રાને તજતા, તથા ચપળ ઘેડાના જેવી ચંચળ ઈન્દ્રિયેના વેગને સ્વસ્વવિષયથી ખેંચી લઈને પ્રસ્તુત વિષયમાં જ સ્થિર એકાગ્ર ધારણાવાળા, એવા ધ્યાનમાં લીન મહર્ષિ જેવો છે. (જુગારી પક્ષે પણ સર્વ વિશેષણે યથાયોગ્ય ઘટાવવાં.) (૭૪૪૧ થી ૪૩) જીર્ણ ચીરાએલાં વાવાળે (લીહાલય) રેખાઓનું (ઉઝરડાઓનું) ઘર, (ખડિય= ) ખડી પડેલા અંગવાળા, ખણવાથી શરીરમાં થએલા ઉઝરડાવાળે, ચારેય બાજુ વિખરેલા ( છૂટા) કેશવાળો, કર્કશ સ્પર્શવાળી ચામડીવાળો, (કટિવર) કટિએ (કેડે) બાંધવાના ચામડાના પાટાના ઘસારાથી હાથમાં પ્રગટેલી આંટણોના સમૂહવાળો અને ઉજાગરાથી રતાં નેત્રવાળે, એવા જુગારીને કોની સાથે સરખાવી શકાય? (૭૪૪૪૪૫) તેવો પ્રતિદિન વધેલા જુગારના દઢ રાગવાળે, ક્ષણ ક્ષણ અન્યાયી, (લેક સાથે) કષાયને કરનારો તે બીચારો ઘરમાંથી કંઈ પણ નહિ મળવાથી (જુગારમાં) સ્ત્રીને પણ હારે, પછી તેને છોડાવવા ચોરીને પણ ઈરછે, પછી ચેરીમાં પરિણત મનવાળે તે ચોરીમાં જ પ્રવૃત્તિ કરે અને તે રીતે પ્રવૃત્તિ કરે તે પાપી ત્રીજા પાસ્થાનમાં કહેલા સઘળાય દેષને પામે. (૭૪૪૬ થી ૮) વળી આવી પડેલા સમસ્ત અનર્થોના સમૂહનો નિસ્તાર કરવા માટે કુળદેવી, યક્ષ, ઈન્દ્ર, વગેરેની ( વાઈઆઈ=) બાધાઓને ઈચછે-કરે, (૭૪૪૯) તે “શત્રુ અધિક દુઃખને પામ! સઘળાય જુગારીઓ ક્ષયને પામો!, મારા અનર્થો શમી જાઓ! અને મારે ઘણું ધન થાઓ !” (૭૪૫૦)-એમ ચિંતવને અપૂર્ણ ઈચ્છાવાળે, તે તે જુગારીઓ દ્વારા વધ, બંધન, કેદ, અંગેનો છેદ તથા મરણને પણ પામે. (૭૪૫૧) અને એ રીતે જુગારાસક્ત (જુગારી) કુળને, શીલને, કીર્તિને, મૈત્રીને, પરાક્રમને, પિતાના કુલક્રમને (કુલાચારને,) શાસ્ત્રને (ધર્મને,) અર્થને અને કામને નાશ કરે છે. (૭૪૫૨) એમ આલેકમાં ગુણોથી રહિત, લેકમાં ધિક્કારને પામેલો (જુગારી)