________________
તપપઢના ત્યાગ વિષે દ્રઢપ્રહારીના પ્રશ્ન
૬. અનુશાસ્તિના આજા આઠ મદદ્વારમાં છો તપમદ-‘હુ જ દુષ્કર તપરવી છુ”—એમ મને કરતો મૂર્ખ ચિરકાળ તપેલા ઉગ્ર પણ તપને નિષ્ફળ કરે છે. (૬૮૫૦) વાંસમાંથી પ્રગટેલા અગ્નિની જેમ તપથી પ્રગટેલેા મઢ અગ્નિની જેમ શેષ ગુણેારૂપી વૃક્ષેાના સમૂહ એવા પેાતાના, સ્થાનને શું ન માળે ? ( અર્થાત્ તપમદ ગુણેને બાળી મૂકે છે. ) (૬૮૫૧) શેષ અનુષ્ઠાનોમાં તપને જ દુષ્કર કહેલ છે. તેવા તપને પણ મદથી ( મનુષ્યે ) ગુમાવે છે. ખરેખર ! મેહનો મહિમા માટે છે! (૬૮૫૨)અને વળી ગ્લાન વૃત્તિથી, કેઈ બદલાની ઈચ્છિા વિના, ખળ–વીને લેશ પણ છૂપાવ્યા વિના, માત્ર નિરપેક્ષવૃત્તિથી શ્રી જિનેશ્વરે વગેરેએ કરેલા અને ત્રણ લોકને આશ્ચર્ય કારક, એવા અનુત્તર તપને સાંભળીને કાણુ અનાય પેાતાના અલ્પ માત્ર તપથી પણ મદ કરે ? (૬૮૫૩-૫૪) અત્યંત અસાધારણ ખળ-ખુદ્ધિથી મનોહર એવા પૂર્વ પુરુષો તો દૂર રહે. પણ તેવા પ્રકારના શ્રુતને નહિ ભણેલેા, અને સામાન્ય રૂપવાળા જે દૃઢપ્રહારી મુનિ, તેની પણ તપશ્ચર્યાને જાણીને થ્રેડે। પણ તપનો મ કાણુ બુદ્ધિશાળી કરે ? ( ન કરે!) (૬૮૫૫-૫૬) તે આ પ્રમાણે
તપમદના ત્યાગ વિષે દૃઢપ્રહારીને પ્રબંધ-એક મેટા નગરમાં ન્યાયવત એક બ્રાહ્મણ રહેતો હતો. તેનો દુર્રાન્ત નામે પુત્ર સતત અવિનયને કરતો હતો. અન્યદા સંતાપને પામેલા પિતાએ તેને પેાતાના ઘરમાંથી કાઢી મૂકયેા અને ભમતો તે કઈ રીતે ચારાની પલ્લીમાં ભળીને રહ્યો. (૬૮૫૭-૫૮) ત્યાં પલ્લીપતિએ તેને જોયા અને પુત્ર વિનાના તેણે પુત્રબુદ્ધિથી રાખ્યા. તથા ખડ્ગ, ધનુષ્ય, શસ્રો વગેરે કળાઓને શીખવાડી. (૬૮૫૯) તે પેાતાના બુદ્ધિરૂપ ધનથી (તેમાં ) અત્યન્ત પ્રાપ્તા (સમ ) થયા અને પલ્લીપતિને તથા શેષલેાકને પ્રાણથી પણ પ્રિય થયા. (૧૮૬૦) નિય સખ્ત પ્રહાર કરતો હેાવાથી યિ ત થએલા પલ્લીપતિએ તેનું ગુણવાચક દેઢપ્રહારી એવુ' નામ સ્થાપ્યુ' (૧૮૬૧) પછી ઘેાડાની લાળ અને ઈન્દ્રધનુષ્યની જેમ સર્વ પદાર્થોનુ` વિનશ્વરપણું હેાત્રાથી તથાવિધ રાગને વશ પલ્લીપતિ મરણ પામ્યા. (૬૮૬૨) તેનુ' મૃતકા કરીને લેાકેાએ દૃઢપ્રહારીને ઉચિત માનીને પૃથ્વીપતિપદે સ્થાપ્યા અને સૌ નમ્યા. (૧૮૬૩)મહા પરાક્રમી તે પેાતાના ( પલ્લીના ) લેાકેાને પૂર્વની જેમ પાળે છે અને નિર્ભયપણે ગામે, ખાણેા, નગરે અને શ્રેષ્ઠ શહેરને લૂટે છે. (૬૮૬૪) પછી અન્ય કોઈ દિવસે ગામને હણવા ( લૂટવા ) તે કુશસ્થળમાં ગયા. ત્યાં દેવશર્મા નામનો અતિ દરિદ્ર (૨ક ) બ્રાહ્મણ રહે છે. (૬૮૬૫) તે દિવસે તેનાં સસ્નાએ ક્ષીરની પ્રાર્થના કરવાથી અત્યંત પ્રયત્નથી ઘેર ઘેરથી ભીખ માંગીને ચાખા સહિત દૂધ પત્નીને (લાવી ) આપ્યું. તે ને તે ( ખીર ) તૈયાર થતી હતી, ત્યારે ( અથવા તે કામ સિદ્ધ-પૂર્ણ થયું ત્યારે) દેવપૂજા વગેરે નિત્ય કબર ઉ તે નદીકાંઠે ગયા' (૬૮૬૬-૬૭) (તે અવસરે) ચારે તેના ઘરમાં પહોંચ્યા, ત્યાં ક્ષીર તૈયાર થએલી જોઈ અને ભૂખથી પીડાતા ઘરે તેને લઈ લીધી. (૬૮૬૮) તે ખીરને
*