________________
૩૮૦
& સગિગળ અપને ગુજરાતી અનુવાદ દ્વારા ચા મનુષ્યોને ભેગો કેવા અને સુખ કેવું? (૬૮૩૦-૩૧) અને જે સુખ મળે, તે પણ અવશ્ય નરકે જવું પડે. તે કારણે એ સુખેથી સદ, એમ વિચારીને વૈરાગ્યને પામેલા, સંસારથી વિરક્ત ચિત્તવાળા તેણે પંચમુર્ષિક લેચ કરીને, રવયં મુનિવેષને ધારણ કરીને, રાજાની પાસે જઈને કહ્યું કે-હે રાજન! મેં આ વિચાર્યું. (૬૮૩ર-૩૩) પછી રાજાએ ઉપબૃહણા (ઉત્સાહિત) કરેલ તે મહાત્મા રાજમંદિરમાંથી નીકળ્યો અને “વેશ્યાને ઘેર જશે”—એમ માની રાજાએ તેને જતો જે. (૬૮૩૪) ત્યારે મૃતકલેવરની દુર્ગધવાળા માગે પણ (લેશ સૂગ વિના) જતા તેને જોઈને રાજાએ જાણ્યું કે-નિચે આ કામભેગથી વિરાગી થયે છે. (૬૮૩૫) પછી શ્રીયકને મંત્રીપદે સ્થાઓ અને આર્ય શ્રી સંભૂતિવિજયની પાસે દીક્ષિત થએલા (મહાત્મા ) સ્થૂલભદ્ર વિવિધ પ્રકારના અતિ ઉગ્ર તપને કરવા લાગ્યા. (૬૮૩૬) આ પ્રસંગનું “વરરુચિનો નાશ” વગેરે (અહીં નહિ કરેલું) શેષ વર્ણન અન્ય સૂત્રમાંથી ત્યાં સુધી કહેવું, કે જ્યાં સુધી સ્થૂલભદ્ર (મહાત્મા ભણવા માટે) આર્યભદ્રબાહુસ્વામી પાસે ગયા. (૬૮૩૭) અને તે દેશનૂન દશપૂર્વને ભણ્યા. પછી વિદ્યાગુરુ (શ્રી ભદ્રબાહુ) સાથે વિહાર કરતા પાટલીપુત્ર નગરે ગયા. (૬૮૩૮) (ત્યાં) દીક્ષિત થએલી યક્ષા વગેરે સાતેય બહેન ભાઈને વંદન કરવા માટે આવી. સૂરિજીને વાંધીને પછી તેઓએ પૂછયું કે-(અમારા) મોટાભાઈ કયાં છે? સૂરિજીએ કહ્યું કે-સૂત્રનું પરાવર્તન કરતા આ દેવકુલિકામાં બેઠા છે. (૬૮૩–૪૦) તેથી તેઓ ત્યાં ગઈ, અને તેઓને આવતી જોઈને પિતાની (જ્ઞાન) લક્ષમીને દેખાડવા સ્થૂલભદ્ર મુનિએ કેસરીસિંહનું રૂપ વિકવ્યું. (૬૮૪૧) તેને જોઈને (ભયથી) નાઠેલી સાધ્વીઓએ સૂરિજીને જણાવ્યું કે-ભગવંત ! નિચે સિહ જેઠ આર્યનું ભક્ષણ કર્યું છે. (૬૮૪૨) શ્રતના ઉપગવાળા આચાર્ય મહારાજે કહ્યું કે-તે સિંહ નથી, સ્થૂલળદ્ર છે, હવે જાઓ! તેથી તેઓ ગઈ અને તેને (સ્થૂલભદ્રને) વંદન કર્યું. (૬૮૪૩) પછી ક્ષણ ઊભા રહીને વિહારની વાર્તાને (સંયમ આરાધનાને) પૂછીને વસ્થાને ગઈ. (પછી) બીજા દિવસે સૂત્રનો ઉદ્દેશ કરવાના (નવું ભણવાના) સમયે આવેલા સ્થૂલભદ્રમુનિને સૂરિજીએ “તું અયોગ્ય છે”—એમ કહીને (ભણાવવાનો) નિષેધ કર્યો. તેથી તે સ્થૂલભદ્ર સિંહની વિદુર્વણા રૂપ પિતાના દેષને જાણીને સૂરિજીને કહ્યું કે હે ભત! પુનઃ એવું નહિ કરું, મારા આ અપરાધને ક્ષમા કરે! અને મહા કઈથી મુશળ અતિ વિનંતિથી) સૂરિજીએ ભણાવવાનું સ્વીકાર્યું. (૬૮૪૪થી-૪૬) ગુરુએ કહ્યું કે માત્ર છેલ્લાં ચાર પૂર્વે તું ભણ! (પણ) બીજાને ભણાવીશ નહિ! તેથી તે ચાર પૂર્વે (તેમની પછી) વિરછેદ પામ્યાં. (૬૮૪૭) એમ અનર્થકારક શ્રતમદ (કરવો તે) ઉત્તમ મુનિઓને સંમત નથી. તેથી હે ક્ષપક ! તું તેને તજીને પ્રસ્તુત (અનશનના) કાર્યમાં સમ્યગ ઉદ્યમ કર ! (૬૮૪૮) એમ પાંચમા શ્રુતમસ્થાનને કહ્યું. હવે તપન મદને નિષેધ કરનાર છઠ્ઠા મદસ્થાનને હું સંક્ષેપથી કહુ છું. (૬૮૪૯)