Page Text
________________
કુળમદ વિષે મરિચિના પ્રધ
૩૬૯
એમ હું ક્ષપક ! જાતિમદથી થતા દેષને જોઇને તુ' અનિષ્ટ ફળદાયક જાતિમને લેશ પણ કરીશ નહિ. (૬૬૧૪) એમ પહેલુ મસ્થાન કહ્યુ' અને હવે હુ કુલના મદનું બીજું મદસ્થાન લેશથી કિંચિત્ કહુ છું. (૬૬૧૫)
૩. બીજા આય઼ મદદ્વારમાં બીજો કુળમદ-જાતિમઢની જેમ કુળમદને કરતા નિર્ગુણી એવા પણ પરમાથ થી અજ્ઞ મનુષ્યા પેાતાને જદુઃખી કરે છે.(૬૬૧૬)કારણકે—આ લેાકમાં સ્વય’ અવગુણી–દુરાત્માને ગુણેાથી યુક્ત (ઉત્તમ) પણ કુળ શું કરે ? શું કીડાએ સુગંધથી ભરપૂર પુષ્પામાં નથી ઉપજતા ? (૬૬૧૭) હીનકુળમાં જન્મેલા પણુ ગુણવતો સ` રીતે લેાકપૂજ્ય અને છે, તેમજ કાદવમાં ઊગેલા પણ કમળને મનુષ્યા મસ્તકે ધારણ કરે છે. (૬૬૧૮) ઉત્તમ કુળવાળા પણ મનુષ્ય જે શીયળ, ખળ, રૂપ, બુદ્ધિ, શ્રુત, વૈભવ વગેરેથી રહિત અને ખીજા પવિત્ર ગુણૈા વિનાનો થાય છે, તો કુળમર્દ કરવાથી સયુ ' (૬૬૧૯) કુળ ભલે અતિ વિશાળ પણ હાય અને કુશીલને અલકારથી ભૂષિત પણ કરા, પશુ ચારી વગેરે દુષ્ટ આસક્તિવાળા તે કુશીલને કુળમદ શુ' (હિત) કરે ? (૬૬૨૦) ઉત્તમ કુળમાં જન્મેલા પશુ જો હીનકુળવાળાનું મુખ દેખે છે (દાસપણું કરે છે), તો તેઓને કુળમદ નહિ, પશુ મરવુ જ શ્રેયસ્કર છે, અને બીજી, જો ગુણેા નથી, તો કુળથી શુ' ? ગુણવ'તને કુળનું પ્રયાજન નથી. ગુણરહિત મનુષ્યને નિષ્કલંક કુળ એ જ મેાટુ' કલ`ક છે. (૬૬૨૧-૨૨) જો તે કાળે મરિચિએ કુળનો મદ ન કર્યાં હાત, તો છેલ્લા ભવમાં કુળપલટ અનુભવત નહિ, (૬૬૨૩) તે આ પ્રમાણે
કુળમદ વિષે મરિચિના મધ-નાભિપુત્ર શ્રી ઋષભદેવના રાજ્યકાðમાં ( અભિષેકમાં ) ઉદ્યમ કરતા ( વિવેકી ) યુગલિકેાના વિનયથી પ્રસન્નચિત્ત થએલા ઈન્દ્રે બનાવેલી શ્રેષ્ઠ વિનીતા નગરી હતી, (૬૬૨૪) ત્રિભુવનપતિ શ્રી ઋષભજિનના ચરણારૂપી કમળેાના સ્પર્શથી પૂજાએલી તેની સામે ઈન્દ્રપુરી પશુ (પરભાગ=) અંશ માત્ર શ્રેષ્ઠતાને પામતી નથી. (૬૬૨૫) માનુ છુ કે–તેના મેાટા સૌન્દ્રયને ફાટી નજરે જોતા દેવે ત્યારથી જ અનિમેષપણું પામ્યા છે. (૬૬૨૬) રાજાએના મસ્તકના મણિનાં કિરણેાથી વ્યાસ ચરણવાળા અને (લલ્લ=) ભયંકર ચક્રદ્વારા શત્રુસમૂહને કાપતા એવા ભરતરાન્ત તેનુ' પાલન કરે છે. (૬૬૨૭) ભરતરાજાના શત્રુની સ્રીએનો સમૂહ સ્તનપીઠ ઉપર પડતા આંસુવાળા, મેાટા માર્ગની (ઉડેલી) રજથી નષ્ટ થએલી શરીરની કાન્તિના વિસ્તાર વાળા, આહારના ગ્રહણથી મુક્ત, (ભૂખે મરતો, તેથી) ખીલાનાં કળાથી જીવતો, સાપનાં ( અથવા દેડકાનાં) ખચ્ચાથી ભરેલા ધરમાં (જંગલમાં) રહેતો અને પ્રગટ શિકારી પ્રાણી આની (વિયણ =) વેદનાને પામેલા, એવા દુઃખી છતાં જાણે સુખી જેવા હતા.(સુખીપક્ષેસ્તનપીઠ ઉપરથી સરકી રહેલાં વસ્રાવાળા, મેાટી પ્રભાવાળાં રત્નોથી ઉજ્જવળ શરીરની કાન્તિના વિસ્તારવાળા, મેાતીના હારને ધારણ કરતા રાજ્યલક્ષ્મી અને ફળસમૂહને (વિવિધ
४७
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |