________________
૩૩૮
શ્રી સંગ રંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર ચોથું (૬૦૦૭-૮) (૫ડરપડ= ) ઉજજવળ વસ્ત્ર જેવું શરીર હોવાથી લોકમાં “પંડરા આર્યા” –એ નામે પ્રસિદ્ધ થએલી તે પિતાની પૂજા માટે વિદ્યાના બળે નગરના લોકોને ક્ષોભ (આશ્ચર્ય અથવા ભય) કરે છે. (૨૦૦૯) પછી પાછલી વયે કઈ રીતે પરમ વૈરાગ્યને પામેલી તે સદ્ગુરુ સમક્ષ પૂર્વનાં દુરાચારોનું પ્રાયશ્ચિત્ત કરીને, સંઘ સમક્ષ અનશન સ્વીકારીને અને શુભ ધ્યાનમાં રહીને, માત્ર પૂજાવા માટે મંત્રથી લોકોને આકર્ષણ કરે છે, (૬૦૧૦-૬૦૧૧) નગરલોકને નિરંતર તેની પાસે આવતા જોઈને ગુરુએ કહ્યું કે-“હે મહાનુભાવા ! તારે મંત્રને પ્રયોગ કરોગ્ય નથી. (૨૦૧૨) તેથી તેણીએ “મિચ્છામિ દુકાં, પુનઃ નહિ કરું, પ્રેરણા કરી તે સારું કર્યું—'—એમ જવાબ આપે. વળી પુનઃ એક દિવસે એકાન્તમાં નહિ રહી શકતી તેણીએ પુનઃ લોકોને આકર્ષા અને ગુરુએ તેને નિષેધ કર્યો. એમ જ્યારે ચોથી વાર નિષેધ કર્યો ત્યારે તેણે માયાવીપણાથી કહ્યું કેભગવંત!.. હું કંઈ પણ વિદ્યાબળનો પ્રયોગ કરતી નથી, કિન્તુ આ લોકો સ્વયમેવ આવે છે. (૬૦૧૩ થી ૧૫) એમ તે માયાને વશ આરાધનાના ફળને (વિહુણિય5) ગુમાવીને મરીને સૌધર્મકલ્પમાં ઐરાવણ નામના દેવની દેવીપણાને પામી. (૨૦૧૬) એમ દોષમાં પંડરા આર્યાનું દષ્ટાન્ત કહ્યું. હવે દેષ અને ગુણ બનેમાં પૂર્વે જણાવેલા વણિકોને કહું છું. (૬૦૧૭)
માયા કરવા ન કરવાના દોષ-ગુણ વિષે બે વણિપુત્રોને પ્રબંધ-પશ્ચિમ વિદેહમાં બે વેપારી મિત્રે (એક) માયાથી અને (બી) સરળતાથી, એમ ચિરકાળ વ્યાપાર કરીને બંને મર્યા અને ભરતક્ષેત્રમાં સરળતાવાળો યુગલિકપણે અને બીજો (માલાવી) હાથીપણે ઉત્પન્ન થયો. કાળાન્તરે પરસ્પર દર્શન થયું. પછી માયાવશ બંધેલા આભિગિક : કર્મના ઉદયથી હાથીએ અવ્યક્ત પ્રીતિથી (પૂર્વસંસ્કારથી) તે યુગલિક દંપતીને ખાધા ઉપર (વિલઈ અંક) વિલાસ કરાવ્યો. (અહીં દંપતિમાં એક જીવ બીજો સમજવો.) (૬૦૧૮ થી ૨૦) એમ માયાવીના અનર્થ અને તેનાથી વિપરીતના (સરળના) ગુણ જોઈને હે સંપક ! નિર્માથી તું સમ્યફ આરાધનાને પ્રાપ્ત કર ! (૬૦૨૧) એમ આઠમું પાપસ્થાનક લેશ માત્ર કહ્યું. હવે લેભના સ્વરૂપને જણાવવામાં પરાયણ નવમાને પણ કહું છું. (૦૨૨)
૯. અનુશાસ્તિના પહેલા અઢાર વાપસ્થાનકદ્વારમાં નવમું લેભપાપસ્થાનક-જેમ પૂર્વે ન હોય છતાં વર્ષોનાં વાદળ પ્રગટે અને પ્રગટેલા વધે, તેમ પુરૂષમાં લેભ પણ (ન હોય તે) પ્રગટે છે તથા પ્રતિસમય વધે છે. (૬૨૩) અને લેભ વધતાં પુરુષ કર્તવ્ય-અકર્તવ્યને વિચાર્યા વિના, મરણને પણ નહિ ગણતે મહા સાહસને કરે છે. (૬૨) લેભથી મનુષ્ય પર્વતની ગુફામાં અને સમુદ્રમાં ભટકે છે તથા ભયંકર યુદ્ધભૂમિમાં (પણ) પ્રવેશ કરે છે, તેમજ પ્રિય સ્વજનોને તથા પિતાના પ્રાણને પણ તજે છે. (૬૦૨૫) વળી લેભીને ઉત્તરોત્તર ઈચ્છિત ધનની અત્યંત પ્રાપ્તિ થવા છતાં તૃષ્ણા જ વધે છે અને સ્વપ્નમાં પણ તૃપ્તિ થતી નથી. (૬૦૨૬) લાભ અખંડ