Page Text
________________
૨૭૮
શ્રી સંગરંગશાળા ગ્રંથનો ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર ત્રીજું
મનુષ્યના ભેગોનો અભાવ અને વારંવાર મરણરૂપે અહીં સંસાર સમજવો. (૪૫ર) અથવા લજજાને વશ (અપરાધોને) સમ્યફ નહિ કહેવાથી જે દોષ થાય અને લજજાને તજીને કહેવાથી જે ગુણો થાય, તેને (સમજવા) માટે બ્રાહ્મણના પુત્રનું (આ) દષ્ટાન્ત જાણવું (૪૯૫૩)
લજજાથી દેને છૂપાવનારા બ્રાહ્મણપુત્રનો પ્રબંધ-ઉઘા, ભુવન, ગોળવાવડી, દેવમંદિરે, ચતુષ્કો) વાવડીએ અને તળાવથી રમણીય અને સમગ્ર જગતમાં પ્રસિદ્ધ, એવા પાટલીપુત્રનગરમાં, વેદ અને પુરાણને જાણ, બ્રાહ્મણોમાં મુખ્ય તથા પ્રસિદ્ધિ પામેલે, ધર્મમાં ઉજમાળ બુદ્ધિવાળો કપિલ નામે બ્રાહ્મણ હતા. (૪૫૪-૫૫)તે પોતાની બુદ્ધિથી ભવસ્વરૂપને મદોન્મત્ત સ્ત્રીના કટાક્ષ જેવું નાશવંત, યૌવનના લાવણ્યને પવનથી ઉડેલા આકડાના રૂ જેવું ચપળ તથા વિષયસુખને કિપાકના ફળની જેમ પ્રારંભે મધુરપરિણામે દુઃખદ માનીને અને સઘળા સ્વજનના સંબંધને પણ અતિ આરા બંધન જેવા જાણીને, ઘરનો રાગ છેડીને, એક વનમાં ઝાડીથી ગીચ સ્થાનમાં તેણે તાપસીદીક્ષા સ્વીકારી. (૪૫૬ થી ૫૮) અને તે શાસ્ત્રમાં જણાવેલા વિધિપૂર્વક વિવિધ તપશ્ચર્યા અને ફળ-મૂળ-કંદ વગેરેથી (તાપસને) ઉચિત આજીવિકા (જીવનનિર્વાહ) કરવા લાગે. (૯૫૯) પછી એકદા તે સ્નાન માટે નદીકાંઠે ગયા અને ત્યાં મચ્છના માંસને ખાતા પાપી મચ્છીમારોને જેયા, કે જેથી તેને પાપી પ્રકૃતિથી અને જીવા ઈન્દ્રિયની પ્રબળતાથી તે માંસભક્ષણની તીવ્ર ઈચ્છા પ્રગટી. (૪૯૬૦-૬૧) પછી તેણે તેની પાસેથી તે માંસને માગીને ગળા સુધી ખાધું અને તે ખાવાથી અજીર્ણના દેષથી તેને ભયંકર તાવ ચડ્યો. (૪૯૬૨) તેની ચિકિત્સા માટે નગરમાંથી કુશળ વૈદ્યને બેલાવ્યો અને વૈવે તેને પૂછયું કે-હે ભદ્ર? પહેલાં તે શું ખાધુ છે ? (૪૯૬૩) લજજાથી સત્ય નહિ કહેતાં તેણે કહ્યું કે- તે ખાધું છે, કે જે તાપસો (કંદ, મૂળ વગેરેને) ખાય છે, (૪૯૬૪) એમ કહેવાથી વૈદ્ય તાવને વાતષથી પ્રગટેલે માનીને તેની શાન્તિને કરનારી ક્રિયા કરી, પણ કઈ લાભ થયો નહિ. (૪૯૬૫) વૈદ્ય ફરી પૂછ્યું ત્યારે પણ તેણે લજજાથી તેમ જ કહ્યું, અને વૈદ્ય (પણ) તે જ ક્રિયાને (દવાને) વિશેષ રીતે કરી. પછી ઉલટા ઉપચારથી (વધેલી) વેદનાથી અત્યંત પીડાતા અને મરણના ભયથી કંપતા શરીરવાળા, તેણે લજજા તજીને એકાન્તમાં વૈદ્યને માંસ ખાધાનો વૃત્તાન્ત મૂળથી કહ્યો. ત્યારે વૈદ્ય કહ્યું કે-હે મૂઢ ! આટલા દિવસ આ રીતે આત્માને સંતાપ કેમ પમાડ્યો ? હવે પણ હે ભદ્ર ! તે સારું જ કર્યું કે-રોગનું કારણ જણાવ્યું. (૯૬૬ થી ૬૯) તું ડરીશ નહિ, હવેથી હું તેમ કરીશ, કે તેથી તે નિરોગી થઈશ. તે પછી તેને ગ્ય ઔષધ પ્રયોગ કરીને તેને સાજો કર્યો (૪૯૭૦) એમ આ દષ્ટાન્તથી લજજાને તજીને, જે દેષને જે રીતે કર્યો હોય, તેને તે રીતે કહેનારો પરમ આરોગ્યને (મુક્તિને) પામે છે. (૪૭૧) ગારવો (મોટાઈને) પક્ષ નહિ કરે, કિન્તુ ચારિત્રને પક્ષ કરો, કારણ કે-ગારવથી રહિત સ્થિર ચારિત્રવાળા મુનિએ મોક્ષને
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |