________________
૨૧૮
શ્રી સગરંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ: દ્વાર પહેલું શ્રી આર્ય સુહસ્તિસૂરિએ કહ્યું કે-હે ભદ્ર! જેને પ્રારંભ અતિ દુષ્કર છે, તે જિનકલ્પને વિચ્છેદ થવા છતાં આ ભગવંત (મહાત્મા) આ રીતે તેને અભ્યાસ (તુલના) કરે છે. (૩૦૪ થી ૩૬) અનેકાનેક ઉપસર્ગોના પ્રસંગે પણ નિશ્ચળ, ઉતિ (ફેકી દેવારોગ્ય) આહાર લેનારા, નિત્ય કાઉસ્સગમુદ્રાએ રહેતા, એક ધર્મ ધ્યાનમાં જ સ્થિર, પિતાના શરીરમાં પણ મૂછરહિત અને પિતાના શિષ્યાદિ સમુદાયની પણ મમતા વિનાના તેઓ શૂન્ય ઘર કે મશાન વગેરેમાં વિવિધ પ્રકારનાં આસને (મુદ્રા) કરતા રહે છે. (૩૯૩×૩૮) ઈત્યાદિ જિનકલ્પના અભ્યાસ કરતા તેઓની એ રીતે ગુણપ્રશંસા કરીને અને વસુભૂતિના સ્વજનવર્ગને ધર્મમાં સ્થિર કરીને શ્રી આર્ય સુહસ્તિસૂરિ તેના ઘરમાંથી નીકળ્યા. પછી શેઠે પિતાના પરિવારને કહ્યું કે-જે કોઈ પ્રસંગે પણ આ સાધુ ભિક્ષા માટે અહીં આવે, તો તેને તમે આહાર પાણી વગેરેને ઉજિત (નિરૂપયેગી) જણાવીને આદરપૂર્વક આપજે. (૩૯૩૯ થી ૪૧) (કારણ કે-) એ રીતે પણ આપેલું દાન બહુ ફળ આપે છે. એમ શેઠે કહ્યા પછી અન્ય દિવસે શ્રી આર્યમહાગિરિજી ભિક્ષા માટે ત્યાં આવ્યા. (૩૯૪૨) વસુભૂતિએ આપેલી શિખામણને અનુરૂપ ઉજિઝત અન્નપાણીના પ્રગથી દાન માટે તત્પર થયેલા તેના પરિવારને જોઈને, મેરુપર્વતની જેમ (ધીર) મહા સવવાળા શ્રી આર્યમહાગિરિજીએ દ્રવ્ય, ક્ષેત્ર વગેરેને ઉપગ કરવા દ્વારા
આ કપટ રચના છે”-એમ જાણ્યું અને ભિક્ષા લીધા વિના પાછા ફર્યા. (૩૯૪૩-૪૪) પછી શ્રી આર્ય સુહસ્તિસૂરિને કહ્યું કે-અણસણ (આહારને દેષિત) કેમ કરી? તેઓએ કહ્યું કે-કોણે કરી? ત્યારે આર્ય મહાગિરિજીએ કહ્યું કે-(શેઠના ઘેર ) આવેલે જોઈને “ઉભા થવું” વગેરે માટે વિનય કરવાથી તમે કરી. (૩૯૪૫) પછી તે બન્ને સાથે જ વિહાર કરીને વૈદેશી(અવંતી)નગરીએ ગયાં અને ત્યાં જીવંત-જિનપ્રતિમાને વાટીને, શ્રી આર્યમહાગિરિજી આચાર્ય ત્યાંથી વિહાર કરીને ગજાગ્રપદગિરિની યાત્રાથે એલકાક્ષનગર તરફ ગયા. તે (નગરનું નામ) એલકાક્ષ જે રીતે થયું, તે કહું છું. (૩૯૪૬-૪૭)
એલકાક્ષનગરને ઇતિહાસ-પૂર્વે આ નગરનું નામ દશાર્ણ પુર હતું. ત્યાં એક ઉત્તમ શ્રાવિકા મિથ્યાષ્ટિની પત્ની હતી. (૩૯૪૮) જિનધર્મમાં નિશ્ચલ મનવાળી પ્રદોષ (સંધ્યા) સમયે પચ્ચક્ખાણને કરતી જોઈને, તેણીને તેના પતિએ અવજ્ઞાથી કહ્યું કે-હે ભેળી ! શું કઈ (મનુષ્ય) રાત્રે ભજન કરે, કે જેથી) તું આ રીતે નિત્ય (રાત્રિએ) પચ્ચકખાણ કરે છે? (૩૪૯-૫૦) જે (આ રીતે) નહિ ભેગવવાની વસ્તુનું પણ પચ્ચકખાણ કરવાથી કે લાભ થતું હોય તે કહે, કે જેથી હું પણ પચ્ચક્ખાણ કરું! (૩૯૫૧) તેણીએ કહ્યું કે-પચ્ચક્ખાણ કરવાથી વિરતિરૂપ ગુણ થાય છે, પણ પચ્ચક્ખાણ લઈને ભાંગવાથી મહા દેષ થાય છે. (૩૯૫૨) તેણે કહ્યું કે હે ભેળી! શું તે મને કદાપિ રાત્રે ભજન કરતો દેખે છે ? અવજ્ઞાથી એમ કહીને તેણે પચ્ચકખાણ કર્યું. (૩૯૫૩) પછી તે પ્રદેશમાં રહેલી એક દેવીએ વિચાર્યું કે-અવજ્ઞા કરતા આના અવિ