Page Text
________________
પ્રશસ્ત ભાવનાઓ-એકત્વભાવનામાં જિનકલ્પિક મુનિનો પ્રબંધ
૨૧૫ અપ્રશસ્ત ભાવનાઓને લેશ માત્ર કડી. સંયત (ચારિત્રવાનું) જે સાધુ કઈ રીતે આ અપ્રશસ્ત • ભાવનાઓમાં પ્રવૃત્તિ કરે તે તેવા પ્રકારની દેવનિમાં ઉપજે, ચારિત્રરહિતને તે (હલકી દેવનિની પણ) ભજના જાણવી. (૩૮૮૧-૮૨) આ ભાવનાઓ વડે પિતાને ભાવિત કરતે જીવ દુષ્ટ દેવની ગતિમાં જાય એને ત્યાંથી વીને અત્યંત સંસાર સમુદ્રમાં ભમે. (૩૮૮૩) તેથી આ ભાવનાઓને દૂરથી ત્યાગ કરીને સર્વસંગમાં રામરહિત (મહામુનિ) સમ્યફ સુપ્રશસ્ત ભાવનાઓને ભાવે (૩૮૮)* . આ પ્રશસ્ત ભાવના-1-તપભાવના, ૨-શ્રુતભાવના, ૩-સસ્વભાવના, ૪એકસ્વભાવના અને પ–ધીરજબીભાવના, એમ પાંચ પ્રકારની છે. (૩૮૮૫) તેમાં ૧-તપભાવનાથી દમન કરેલી પાંચેય ઈન્દ્રિય જેને વશ હેય તે ઈન્દ્રિયોને (જેગા=) વશ કરવામાં અભ્યાસી આચાર્ય, તેને (ઈન્દ્રિઓને) સમાધિમાં સાધન બનાવે. (૩૮૮૬) મુનિજનને નિદિત એવા ઇન્દ્રિયનાં સુખમાં આસક્ત અને પરીષહાથી પર ભવ પામનારે પૂર્વે જેણે તે (શિક્ષક) અભ્યાસ નથી કર્યો તે નપુંસક આરાધનાકાળે મુંઝાય છે (૩૮૮૭) જેમ ચિરકાળ સુબથી લાલન પાલન કરેલે, યોગ (અભ્યાસ)ને નહિં શીખવાડેલ (અપળેટ) એ અશ્વ યુદ્ધભૂમિમાં જોડેલે કાર્ય સિદ્ધિને ન કરે, તેમ પૂર્વે અભ્યાસ કર્યા વિનાને મરણકાળે સમાધિને છતો (પણ) જીવ પરીષહેને સહી શકે નહિ તથા વિષયનાં સુખને તજી શકે નહિ (૩૮૮૮-૮૯) ૨-મૃતભાવના-તેમાં શ્રતના પરિશીલનથી જ્ઞાન, દર્શન, તપ અને સંયમ આત્મામાં પરિણમે છે. તેથી તે (અવહિએ=) વ્યથા વિના -સુખપૂર્વક તેને (ઉવગપઈન) ઉપગપૂર્વક પર્યાચનમાં (ચિંતનમાં ) લાવી શકે છે. (૩૮૯૦) જયણાથી યોગને પરિભાવિત કરનારા (અભ્યાસી) એવા શ્રી જિનવચનને અનુસરતી બુદ્ધિવાળા આત્માને પરિણામ ઘેર પરીષહ આવી પડે તે પણ (વિમ) જટ થતું નથી (૩૮૯૧) ૩-સત્વભાવના–શારીરિક અને માનસિક ઉભય દુએ એકીસાથે આવી પડે, તે પણ સત્ત્વભાવનાથી જીવે ભૂતકાળે ભેગલાં દુઃખેને વિચારીને મુંઝાતું નથી. (૩૮૯૨) તથા સત્વભાવનાથી ધીરપુરુષ પિતાનાં અનંતાં બાલમરને વિચારતે જે મરણ આવે તે પણ મુઝત નથી. (૩૮૩) જેમ યુદ્ધોદ્વારા પિતાના આત્માને ઘણીવાર અભ્યાસી બનાવનારે સુભટ રણમાં મુંઝાતો નથી, તેમ સત્ત્વનો અભ્યાસ મુનિ ઉપસર્ગોમાં મુંઝાતે નથી. (૩૮૪) દિવસે કે રાત્રે ભયંકર રૂપેથી દેવોએ ડરાવેલે પણ સત્વભાવનાથી (નિર્ભરF) ભરપૂર આત્મા ધર્મધુરાને (અખંડ) વહન કરે છે (૩૮૯૫) ૪-એકત્વ ભાવના-એકવભાવનાથી વૈરાગ્યને પામેલે જીવ કામ માં, મનમાં કે શરીરમાં રાગ કરતે નથી, પણ શ્રેષ્ઠ ધર્મને (સ્પશે) પાળે છે. (૩૮૯૬) જેમ હણાતી પિતાની બહેનમાં જિનકલ્પિત મુનિ એકત્સાવનાથી મુંઝાયા નહિ તે જ રીતે તપસ્વી પણ મુંઝાય નહિ. (૩૮) તે આ પ્રમાણે - એકત્વભાવનામાં જિનપિંક મુનિને પ્રબંધ-પુષપુરમાં પુષ્પકેતુ રાજાની
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |