________________
અધિગતમરદ્વાર
૨૦૧
અનિષ્ટ (છતાં ) સાનુખી (સચેગેા જીવને પ્રાપ્ત થાય છે), તેને મહામુનિએ ખાલમરણના ફળનું વિલસિત કહે છે. (૩૬૧૬) એ રીતે માલમરણનુ ભયકર સ્વરૂપ જાણીને, ધીરપુરુષોએ પતિમરણને સ્વીકારવુ જોઈએ. તેના નામના અર્થ આ પ્રમાણે છે. (૩૬૧૭) ‘ પ ́ડા ’ એટલે બુદ્ધિ, તેનાથી યુક્ત બંને પતિ જાણવા અને તેનું જે મરણ તેને પતિમરણુ કહ્યું છે. (૩૬૧૮) આ શાસ્ત્રમાં (દ્વારમાં) જે (પતિમરણ) કહેવાનુ છે, તે ભક્તપરિજ્ઞા જ છે, કે જે મરણથી મરનારાના નિશ્ચે વાંછિત ફળની સિદ્ધિ થાય છે. (૩૬૧૯) (વત માનમાં) દુઃષમકાળ છતાં, અનિષ્ટ-સેવાત (છેવટ્ઢું) સંઘયણ છતાં અતિશાયી નાનીઆના વિરહ છતાં તથા દૃઢ ધૈર્ય ખળના અભાવ છતાં નિશ્ચે આ ભક્તપરિનામરજી પણુ, સુંદર કાળાદિના યેાગે સાધ્ય જે પાદાપગમન અને ઈંગિતમરા, તેનાથી જે મળે, તે ફળને આપે છે. (૩૬૨૦-૨૧) આ ભક્તપરિજ્ઞા નિશ્ચે મનેવાંછિત શુભ ફળ આપવામાં કલ્પવૃક્ષેાંનુ એક મહા વન છે અને અજ્ઞાનરૂપી અ'ધકારથી ગાઢ એવી દુઃખમ કાળરૂપી રાત્રિમાં શરદનો ચંદ્ર છે. (૩૬૨૨) વળી એ ભય'કર સંસારરૂપી મરુસ્થળમાં વિલસતા ( લહેરાતા ) નિ`ળ જળનુ સરોવર છે અને અત્યંત દરિદ્રતાનું(નાશક) શ્રેષ્ઠ ચિ’તામણી છે. (૩૬૨૩) વળી તે અતિ દુર્ગામ દુતિરૂપ ગર્તામાંથી ઉગરવાનો ઉત્તમ મા છે અને માક્ષમહેલમાં આરેહણ કરવાની ઉત્તમ નિસરણી છે. (૩૬૨૪) બુદ્ધિબળથી વિકળ, અકાળે મરનારા, (ઢ ધ'માં) અનભ્યાસી, એવા (પણ) વર્તમાનકાલીન મુનિઓને યાગ્ય (આમરણ) નિષ્પાપ અને ઉપસર્ગ રહિત છે. (૩૬૨૫) તેથી વ્યાધિગ્રસ્ત અને મરશે. જ-એવા નિશ્ચયવાળા ભવ્ય આત્મા સાધુ કે ગૃહસ્થ, ભક્તપરિજ્ઞારૂપ પતિમરણમાં યત્ન કરવા જોઈએ. (૩૬૨૬) પતિમરણથી મરેલા અનંત જીવા શિવાલયને (મુક્તિને) પામ્યા છે અને માલમરણુથી પુનઃ સોંસારરૂપી ભયકર અણ્યમાં (અનતા ) ભમે છે. (૩૬૨૭) એક વારનુ એક પતિમરણ પણ જીવનાં દુઃખાના મૂળથી નાશ કરીને સ્વગ માં કે મેક્ષમાં સુખાને આપે છે. (૩૬૨૮) જો આ જીવલોકમાં જન્મેલા સવને અવશ્ય મરવાનું છે, તેા તેવી કોઇ (ઉત્તમ) રીતે મરવુ' જોઈ એ, કે જેથી પુનઃ મરણુ ન થાય. (૩૬૨૯) સુંદરીનંદની જેમ તિ''ચપણાને પામેલા પણ જીવ ને કોઇ રીતે પતિમરણને પામે, તા વાંછિત અની સિદ્ધિને કરે છે. (૩૬૩૦)
પડિતમરણના મહિમા વિષે સુંદરીનંદને પ્રબંધ-આ જ ખૂદ્વીપમાં ભરત વમાં, ઇન્દ્રપુરી જેવી પતિજનાના (ઇન્દ્રપુરી પક્ષે દેવાના) હૃદયને હરનારી, સતત ચાલતા શ્રેષ્ઠ મહેસ્રવાવાળી, શ્રી વાસુપૂજ્ય જિનેશ્વરના મુખરૂપી ચંદ્રથી વિકસિત થયેલાં ભવ્ય જીવ રૂપી કુમુદનાં વનેાવાળી, લક્ષ્મીથી શોભતી ( પક્ષે લક્ષ્મીથી શોભતી વિષ્ણુની મૂર્તિ જેવી ), જગત્પ્રસિદ્ધ, એવી ચંપા નામની નગરી હતી. ત્યાં કુબેરના ધનભંડારને પ્રાભવ કરે તેવા ( ધનવાળા ), ત્યાંના રહીશ, વિશિષ્ટ ગુણવાળા ધન નામે શેઠ રહે છે. (૩૬૩૧ થી ૩૩) તેને તામલિપ્તી નગરીના રહીશ વસુ નામના વેપારી સાથે નિઃસ્વાથૅ
૨૬