________________
સાધુને વસતિ આપવાથી થતા લાભા
૧૨પ
શરીરથી કલેશકારક પ્રવૃત્તિને ન આચરે. (૨૨૧૭) તથા ઈચ્છા માત્રથી સવ કાર્યાં જેમાં સિદ્ધ થતાં હોય એવા રાજ્યને ભોગવવા છતાં, વીર, સ`વેગથી ભાવિત બુદ્ધિવાળા અને સંસારસ્વરૂપને વિચારતા, એવા રાજાને ધર્મના પક્ષવાળી આવી ચિંતા ( ધર્મ ભાવના ) થાય કે– (૨૨૧૮–૧૯) સદાય સપૂર્ણ સાવધ જીવનવાળા, સ`સારની રખડપટ્ટીમાં હેતુભૂત એવી વૃત્તિઓમાં તત્પર મનવાળા મને (દૂઠ્ઠી=) ધિક્કાર હેા! (૨૨૨૦) નિશ્ચે ( મારે ) તે કાઇ પણ ભવિષ્યનું વ, અથવા તે કોઇ ઋતુ, અથવા તે મહિના કે પખવાડિયુ’, તે અહારાત્ર અથવા દિવસ, અથવા દિવસમાં પણ મુર્ત્ત, મુહૂત્તમાં પણ તે ક્ષણ, અથવા કોઈ તે વાર, વારમાં પણ તે નક્ષત્ર (કયારે) આવશે ? કે જ્યારે પરમાના જાણુ (હુ' ) પુત્ર ઉપર રાજ્યની ધરાના ભાર મૂકીને ધીરપુરુષોએ જણાવેલુ' સર્વજ્ઞપ્રણીત આજ્ઞાનું જે પરાધીનપણું, તેને ધારણ કરતે ( આજ્ઞાધીન બનીને ), સંવેગી એવા મોટા ગીતાર્થ અને ઉત્તમ ક્રિયાવાળા ગુરુના પાદમૂળમાં દીક્ષિત થઈ ને, સવ` સંબધથી નિરપેક્ષ બનીને, છઠ્ઠ, અટ્ટમ, દશમ, દુવાલસ ( ૨-૩-૪-૫ ઉપવાસ ) આદિ તપના વિવિધ પ્રકારોથી દ્રવ્ય-ભાવસ’લેખના કરવાપૂર્ણાંક દુ'ળ-કૃશ શરીરવાળા બનીને, શરીરને (સંભાળ નહિ કરવારૂપે ) વેસિરાવીને અને તેને ( પરિષઢા-ઉપસર્ગાં સહુવાદ્વારા ) ત્યાગ કરીને, પર્યંતની શિલા ઉપર પદ્માસન બાંધીને બેઠેલા મને, વૃક્ષનું ઠુંઠું સમજીને ચારેય બાજુ મળેલાં હિરણ્ણા પોતાની કાયાને ખણે તેવા (નિશ્ચળ) હું કયારે બનીશ ? અને સથા આહારને ત્યાગી, યથાસ્થિત આરાધના કરવાદ્વારા પચનમસ્કારમાં એકાગ્ર (ખનીને) હું પ્રાણાના ત્યાગ કચારે કરીશ ? (રર૧ થી ૨૭) હમણાં તે માત્ર જ્યાં સુધી અકૃતપુણ્ય ( નિપુણ્યક ) હું દીક્ષા ન સ્વીકારું, ત્યાં સુધી મારા જ ઘરમાં વસતિ ( રહેઠાણ )ને આપીને મુનિઓની સેવા કરું! (૨૨૨૮) ( વગેરે ) આ પ્રકારની ધચિ'તા ચેાગ્ય છે. તેમાં પણુ વસતિદાનની ભાવના વિશેષતયા યેાગ્ય છે, કારણ કે–શેષ દાનાની અપેક્ષાએ વસતિનું દાન શ્રેષ્ઠ છે. (૨૨૨૯)
સાધુને વસતિ આપવાથી થતા લાભઃ-વસતિના અભાવે અનવસ્થિત મુનિએને ગૃહસ્થા આત્માના અનુગ્રડ માટે ભક્તિવાળા છતાં ભાજનાદિ આપી શકતા નથી. (૨૨૩૦) વળી અચિત્ત, અકૃત, અકારિત, અનનુમત એવા ન તે ઔષધોને, ન તે ભૈષજ્યને કે નહિ કબલને અને નહિ વસ્ત્રને તથા નહિ પાત્રને, ન પાદપ્રક્છનને કે ન દંડક( દાંડા )ને ( આપી શકે ), અને બુદ્ધિમાન (પુત્રાદિ) શિષ્યને, શાસ્ત્રને, પુસ્તકને કે ખીજા પણ સાધુઓને યાગ્ય' (કેાઈ) ઉપકરણને પણ આપી શકે નહિ. સ`સારવાસથી વિરાગી ચિત્તવાળા પણુ કોઈ ગૃહસ્થા ( વસતિ વિના ) સદ્ગુરુની સેવાને કે તેઓના વચનશ્રવણુને પણ કરી શકે નહિ. (ર૨૩૧ થી ૩૩) વળી જો અનિયત વિહારના આચારને પાળતા સાધુઓને તે ક્ષેત્રમાં આવ્યા પછી વસતિની પ્રાપ્તિ ન થાય, તે ત્યાં તેઓ રહી કેમ શકે ? અને સાધુઓ રહે નહિ તેા ઉભય લેકમાં સ`ભવિત (હિતકારી ) એવા તે