________________
શ્રી સંવેગ રંગશાળા ગ્રંથનો ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વાર પહેલું ક્રમશઃ આચરણ કરતે, પૂણ સાધુતાને પામેલે, પુન્યથી આ (સુસાધુ) જ્યારે કેવી રીતે થઈશ?—એમ પિતાના આત્મામાં (મને = ) વિકલ્પ (ચિંતન) કરતે, (૮૩૨) એ વાસના(ભાવના)થી શ્રેષ્ઠ, બુદ્ધિબળિયે (બુદ્ધિમાન) સ્થિર-શાન્ત પ્રકૃતિવાળે અને જે શિષ્ટજનના બહુમાનનું પાત્ર હોય, તે આરાધનાને ગ્ય જાણ. (૮૩૩) અથવા પૂર્વે અત્યન્ત ઉગ્ર (ક્રૂર) મન-વચન-કાયાની પ્રવૃત્તિવાળા પણ, ક્રરકમી પણ, સતત દારુપાન, શેરડી વગેરેના માદક આસવનું પાન અને માંસનું ભજન કરવામાં લાલચ મનવાળા પણ સ્ત્રી-બાળ-વૃદ્ધની હત્યા, ચેરી અને પરસ્ત્રીસેવનમાં તત્પર પણ, અસત્ય ભાષણમાં પ્રીતિવાળા પણ, તથા ધર્મને ઉપહાસ (હસી) કરનારા થઇને પણ, પાછળથી જેઓ કોઈ પણ વૈરાગ્યનું નિમિત્ત પામીને પસ્તાએલા પરમ ઉપશમભાવને પામે, તે શુભાશયવાળા ધીર પુરુષે પણ રાજપુત્ર વંકચૂલ તથા ચિલાતિપુત્ર વગેરેની જેમ નિચે આરાધનાને ગ્ય છે. (૮૩૪ થી ૮૩૭) તે આ પ્રમાણે – - વંકચૂલની કથા યથાસ્થાને રચેલા ત્રિક (ત્રણ માર્ગ), ચતુષ્પથ (ચાર માર્ગ, ચટાં (બજાર), દેવકૂળ (મંદિર) અને ભુવનોથી રમણીય, શ્રીપુર નગરમાં વિમલયશ નામે રાજા હતે. (૮૩૮) યુદ્ધમાં શત્રુના હાથીના કુંભસ્થળ ભેદવાથી લાગેલા રુધિરના બિન્દુઓથી ઉભટ કાન્તિવાળું તેનું ખર્શ જાણે અત્યન્ત કુપિત થએલા યમનો કટાક્ષ હેય તેવું દેખાય છે, ( ત્યારે બીજી બાજુ) મણિના મુગટના કિરણોથી (સિવિિિચંs) અલંકૃત તેનું મસ્તક ભક્તિવશ જિનમુનિઓના ચરણકમળમાં ભ્રમરપણને (પણ) પામે છે. (૮૩૯–૮૪૦) તે રાજાને નિરુપમ રૂપ, વગેરે ગુણોથી દેવીઓને પણ શરમાવે તેવી સકલ અન્તઃપુરમાં શ્રેષ્ઠ સુમંગલા નામે રાણું છે. (૮૪૧) જેડલે જન્મેલાં હોવાથી પરસ્પર અતિ નેહવાળાં તેને પુષ્પચૂલ નામે પુત્ર અને પુષ્પચૂલા નામે પુત્રી, બે સંતાનો હતાં, (૮૪૨) પણ નગરમાં સર્વત્ર અનર્થોને ઉત્પન્ન કરતે (રંજાડતા ) હોવાથી પુષ્પચૂલને નિચે લેકે વંકચૂલી કહે છે. (૮૪૩) એ જ નામે પ્રસિદ્ધિને પામેલા વંકચૂલને એક દિવસે તેના ઠપકા સાંભળવાથી રેષિત થએલા રાજાએ દેશનિકાલ કર્યો, ત્યારે પિતાના પરિવારથી પરિવરે તે બહેનની સાથે નગરથી નીકળે. (૮૪૪-૮૪૫) (ક્રમશઃ) જત તે પિતાના દેશને ઉલ્લંઘીને એક અટવી, કે જે ઘણા પર્વતેથી સનાથ ( સહિત) છે, સિંહના નખેથી ભેદાએલા હાથીઓએ મૂકેલી ચીસથી ભયંકર છે, જ્યાં ઘટાવાળાં મેટાં વૃક્ષાએ સૂર્યનાં કિરણોને પ્રવેશ (પણ) રોકી દીધા છે, ફરતા અષ્ટાપદ પ્રાણીઓના (સહર્ષ૨વ8) હેકારવ સાંભળીને સિંહે જ્યાં નાસભાગ કરી રહ્યા છે, સિંહને જેવાથી વ્યાકુળ થએલાં મૃગનાં ટોળાં જ્યાં ગુફાઓમાં પ્રવેશ કરી રહ્યાં છે, (ભુજંગ =) કામી પુરુષથી વેશ્યા જેમ વિંટાયેલી હોય, તેમ (ભુજંગ =) સર્ષોથી જે અટવી વ્યાપ્ત છે અને જ્યાં ક્યાંય પણ માર્ગ દેખાતું નથી, એવી અટવીમાં તે આવી પડે, ત્યાં ભૂખ-તૃષાથી પીડાતે તે આ પ્રમાણે બોલવા લાગે. (૮૪૬ થી ૮૪૯) હે પુરૂષે ! ઊંચા વૃક્ષ ઉપર