Page Text
________________
૪૦
શ્રી સવેગ રંગશાળા ગ્રંથને ગુજરાતી અનુવાદ : દ્વિર પહેલું સામાચારીની આસેવના (પાલના) કરવી તે ચારિત્ર આરાધના અથવા દશવિધ વૈયાવચ્ચમાં, બ્રહ્મચર્યની નવ ગુપ્તિમાં, (બેંતાલીશ ષ વિશુદ્ધ) પિંડવિશુદ્ધિમાં, ગણ ગુપ્તિમાં, પાંચ સમિતિમાં, અથવા દ્રવ્ય-ક્ષેત્ર-ભાવને આશ્રીને (યથાશક્તિ) અભિગ્રહ સ્વીકારવામાં, ઇન્દ્રિઓના દમનમાં અને ક્રોધાદિ કષાયેના નિગ્રહમાં જે પ્રતિપત્તિ એટલે પ્રતિજ્ઞા, તથા અનિત્યસ્વાદિ બાર, અને પાંચ મહાવ્રત સંબંધી પચીસ ભાવનાઓને સદા ભાવવી, વળી વિશેષ અભિગ્રહ સ્વીકારવારૂપ બારેય ભિક્ષુપ્રતિમાનું જે સમ્યગુ પાલન કરવું, અને જે સામાયિક, છેદ સ્થાનિકા, પરિહારવિશુદ્ધિ, સૂમસં૫રાય તથા યથાખ્યાત, એ પાંચ ચારિત્રની પ્રતિપત્તિ (યથાશક્ય સેવા) તથા ઉત્તમ ચારિત્રરત્નથી પ્રતિપૂર્ણ પુરુષસિંહ એવા મહાત્માઓ પ્રત્યે જે નિત્ય ભક્તિ-બહુમાન કરવું, તે સર્વને ચારિત્ર આરાધના કહી છે. (૬૦૫ થી ૬૧૨) | સામાન્ય તપ આરાધનાનું વર્ણન –જે રીતે મનને ખેદ ન થાય, તથા પ્રકારની શરીરની બાધા ન થાય, ઇન્દ્રિય પણ જે રીતે વિકલતાને ન પામે, રુધિર–માંસ વગેરે શરીરની ધાતુઓની જે રીતે પુષ્ટિ તથા (અપચય= ) ક્ષીણતા પણ ન થાય તથા એકાએક વાત-પિત્ત વગેરેનો ક્ષોભ (ધાતુઓ દુષિત) પણ ન થાય, પ્રારંભેલા સંયમગુણોની (ગેની) જે રીતે હાનિ ન થાય, કિન્તુ ઉત્તરોત્તર તે ગુણેની વૃદ્ધિ થાય, તે રીતે જે ઉપવાસ વગેરે છ પ્રકારના બાહ્ય તપમાં તથા પ્રાયશ્ચિત્ત પ્રમુખ છ પ્રકારના અત્યંતર તપમાં પણ પ્રવૃત્તિ કરવી, વળી “આ લેક-પરલોકનાં સર્વ સુખની આશંસાને અત્યંત ત્યાગ અને બળ-વર્ય–પુરુષાર્થને નિત્ય નહિ છૂપાવવારૂપ વિધિપૂર્વક આ તપને શ્રી જિનેશ્વરેએ આચર્યો છે માટે, શ્રી જિનેશ્વરોએ ઉપદે છે માટે તીર્થકરપણાની પ્રાપ્તિ કરાવનાર છે માટે, (ભવસૂદન= ) સંસારને નાશક છે માટે, નિર્જરારૂપ ફળવાળો છે માટે, શિવસુખનું નિમિત્ત છે માટે, મન ચિંતિત અર્થને પ્રાપ્ત કરાવનારે છે માટે, દુષ્કર તરીકે ચમત્કાર (આશ્ચર્ય) કરનાર છે માટે, સઘળા (
દન) નિગ્રહ કરનાર છે માટે, ઇન્દ્રિયનું દમન કરનાર છે માટે, દેવેને પણ વશ કરનાર છે માટે, સર્વ વિદને હરનાર છે માટે, આરોગ્યકારક છે માટે અને ઉત્તમ મંગળ છે માટે,” તે કરવાગ્યા છે. એમ સમજીને એ હેતુઓથી બહુ પ્રકારે કરવાયોગ્ય હેવાથી અને પરમ પૂજ્ય હવાથી, તેને કરવાનો જે ઉદ્યમ, પરમસંવેગ (ઉત્સાહ-આદર)અને વિવિધ તપગુણરૂપી મણિના રેહણગિરિ એવા પુરુષસિંહ (મહા તપસ્વી) મહાત્માઓ પ્રત્યે વિનય–બહુમાન કરવું, તે સેવે તપાચારની આરાધના જાણવી. (૬૧૩ થી દરર)
સંક્ષિપ્ત વિશેષ આરાધનાનું સ્વરૂપ એ પ્રમાણે સામાન્યતયા જણાવેલી આ આરાધનાની વિશેષ વિચારણામાં પણ સંક્ષેપથી અને વિસ્તારથી–એમ બે પ્રકારની કહી છે. (૬૨૩) (તેમાં વિશેષ આરાધના પણ સંક્ષેપથી આ રીતે થાય.) સાધુ કે શ્રાવક, જે તે અત્યંત અસુખી (અસ્વસ્થ-રેગી વગેરે) હેવાથી સવિસ્તર આરાધના
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |