Page Text
________________
સામાન્યતયા જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રની આરાધનાનું વર્ણન
૩૯ રહેલાએ, (તેમાં પણ) સુખે સુતેલાએ કે જાગતાએ, (તેમાં પણ) ઉભા રહેલા, બેઠેલા કે થાકેલાએ પણ, ક્યાંય સ્થિર-ચલિત અથવા અલિત-પતિત થયેલાએ, સ્વસ્થ રહેલાએ કે (દુઃસ્થિત) રહેલાએ, સ્વવશ (સ્વતંત્ર) પરવશ પડેલાએ, તેમજ છીંક, બગાસું કે ખાંસી પ્રસંગે, અથવા બહુ કહેવાથી શું ? એવી (યથાતથા= ) જે કઈ અવસ્થામાં રહેવા છતાં જેને ચિત્તને ઉત્સાહ ઘટયો નથી, તેવા ઉત્સાહીએ “જ્ઞાનનું ગ્રહણ, ધારણ, તત્વથી પરતંત્રતાવાળું છે –એમ સમજીને સમ્યગ્ર જ્ઞાનગુણથી આવ્ય (જ્ઞાની) એવા પુરુષારનું જ નિત્ય ભક્તિ-બહુમાન કરવું. (આ આઠ આચારનું પાલન, પાંચ પ્રકારે સ્વાધ્યાય અને વિનય-ભક્તિ તે સમ્યજ્ઞાનની આરાધના છે.) (૫૯૧ થી ૫૯૬).
| સામાન્યથી દર્શન આરાધનાનું વર્ણનઃ-વળી જે સ્વરૂપથી ગહન (અર્થ ગંભીર) હેવાથી દુઃખેથી સમજાય તેવા, જીવ, અજીવ, વગેરે સર્વ અદ્દભૂત પદાર્થો, તેને અનુપકારી પ્રત્યે પણ અનુગ્રહ કરવામાં તત્પર, એવા પરમ અિધર્યવાળા શ્રી જિનેશ્વરદેવે પ્રરૂપેલા હોવાથી, તે કથંચિત ન સમજાય તે પણ, “તે એમ જ છે.” (ભલે અલ્પબુદ્ધિવાળા મને ન સમજાય), એવા ભાવથી નિત્ય તેમાં શંકા કર્યા વિના તેને (તથારૂપે) સ્વીકારવા, તે 1-નિઃશંકિત આચાર, તથા “આ (અન્ય) દશને (કસિત= )મિથ્યા છે. તે પણ અમુક અમુક ગુણેથી તે દર્શને સમ્યફ છે–એમ માનીને તેની કાંક્ષા નહિ કરવી, તે ૨–નિષ્કાંક્ષિત આચાર; તથા શાસ્ત્રવિહિત ક્રિયાનુષ્ઠાનના ફળમાં ( ફળ મળશે કે નહિ? એ ) સંશય ન કરે, તથા સૂકા પરસેવાના મેલથી (તથા મલિન વોથી) વ્યાપ્ત શરીરવાળા મુનિઓને વિષે દુર્ગછા ન કરવી, તે ૩–નિવિચિકિત્સા આચાર, અને કુતીથિ કેના કઈ અતિશયને દેખી મનમાં વિસ્મય ન ધર, મેહમૂઢ ન થવું, તે ૪-અમૂઢદષ્ટિ આચાર. ( એ ચાર પ્રકારો નિશ્ચયનયના છે.) વળી ધાર્મિક જનેને તેના ગુણોની ઉપબૃહણા (પ્રશંસા) કરીને ઉત્સાહ વધારવે,તે ૫–ઉપવૃંહણું આચાર; જે ગુણથી જે દરિદ્ર(ચંચળ હોય, તેને તે તે ગુણમાં સ્થિર કરે, તે ૬-સ્થિરીકરણ આચાર તથા તથાવિધ સાધમિકનું યથાશક્તિ જે જે વાત્સલ્ય કરવું, તે-૭ વાત્સલ્ય આચાર; અને શ્રી અરિહંત ભગવંતે પ્રરૂપેલા (સ્થાપેલા) પ્રવચનની (શાસનની) વિવિધ પ્રકારે પ્રભાવના કરવી (તેને મહિમા-યશ વધાર), તે ૮-પ્રભાવના આચાર. (એ ચાર પ્રકાર વ્યવહારનયના છે) (પ૯૭ થી ૬૦૨) વળી આ નિગ્રંથ પ્રવચન એ જ અર્થ છે, એ જ નિચે પરમાર્થ છે અને એ સિવાય સર્વ અનર્થ છે, એવી જે ભાવથી ભાવના કરવી તથા નિર્મળ સમ્યકત્વ ગુણથી (આચ= ) મહાન પુરુષનું નિત્યમેવ જે ભક્તિ-બહુમાન કરવું, તે (સર્વ) દર્શને આરાધના જાણવી. (૬૦૩-૬૦૪) | સામાન્યથી ચારિત્ર આરાધનાનું વર્ણન –સર્વ સાવદ્યોગના ત્યાગપૂર્વક સત્ પ્રવૃત્તિ કરવી અને જે પાંચ મહાવ્રતની, દશ પ્રકારના (ક્ષમાદિ) યતિધર્મની, પડિલેહણુ–પ્રમાજના વગેરેની, તથા દશ પ્રકારની ચક્રવાલરૂપ (પૃચ્છા-પ્રતિપૃચ્છાદિ). સાધુ
| SR No. | 006043 |
| Book Title | Samveg Rangshala Mahagranth Gujarati Anuwad |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Bhadrankarsuri |
| Publisher | Mahavir Jain S M P Sangh |
| Publication Year | 1987 |
| Total Pages | 636 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 20 MB |