Page Text
________________
સૂ સ્વાનુભૂતિ વીતરાગભાવ પર્યાયમાં પ્રગટ થાય. એને સ્વાનુભૂતિ કહેવામાં આવે છે. એ જ
સમ્યગ્દર્શન છે. (૮) અનાદિના અજ્ઞાની જીવને (મિથ્યાષ્ટિને) સમ્યગ્દર્શન પામ્યા પહેલાં... તો એકલો
શુભ વિકલ્પ જ હોય ને? “ના” એકલો વિકલ્પ નથી. સ્વભાવ તરફ ઢળી રહેલા જીવને વિકલ્પ હોવા છતાં તે જ વખતે “આત્મ સ્વભાવના મહિમાનું લક્ષ' પણ કામ કરે છે; તે લક્ષના જોરે જ જીવ આત્મા તરફ આગળ વધે છે; કાંઈ વિકલ્પના જોરથી આગળ નથી વધતો. રાગ તરફનું જોર તૂટવા માંડયું ને સ્વભાવ તરફનું જોર વધવા માંડયું ત્યાં સવિકલ્પ દશા હોવા છતાં એકલો રાગ જ કામ નથી કરતો પણ રાગના અવલંબન વગરનો સ્વભાવ તરફના જોરવાળો એક ભાવ ત્યાં કામ કરે છે. પદે પદે, પર્યાયે પર્યાયે જ્ઞાનની પર્યાય શુદ્ધ થતી પ્રગટ થતી જાય છે. અને તેનો જોર આગળ વધતો... વધતો પુરુષાર્થનો કોઈ અપૂર્વ કડાકો કરીને... એ ધારા
જ્યારે તૂટયા વગર બે ઘડી ચાલુ રહે તો નિર્વિકલ્પ આનંદના વેદન સહિત તે જીવ
સમ્યગ્દર્શનને પામી જાય છે. (૯) “રાગ એ મારામાં છે અને એને મારે ઘટાડવો છે એ દૃષ્ટિ જ મિથ્યા છે. રાગરહિત
શુદ્ધસ્વભાવના આલંબનથી પર્યાયમાં રાગ ઘટતો જાય છે. (૧૦) દ્રવ્ય જ હું છું એવું સ્થાપન કરતી પર્યાય એકાગ્ર થઈ જાય છે, તરૂપ થઈ જાય છે
ત્યારે જ ધ્યાન સિદ્ધ થાય છે. હું જ જ્ઞાયક છું' એમ જ્ઞાનપૂર્વક તરૂપ તન્મય
થઈને પર્યાય અભેદ પરિણમન કરે છે ત્યારે અનુભૂતિ થાય છે. (૧૧) બહારની સંપૂર્ણ સન્મુખતા તૂટી. પર્યાયને પર્યાયની પણ સન્મુખતા તૂટી. હવે
વિકલ્પ તૂટ્યા. ગુણ-ગુણીનો ભેદ પણ તૂટયો. નિર્વિકલ્પ દશા થઈ. હવે ત્યાં કેત નથી. અદ્વૈત ચૈતન્યમાત્ર છે. હવે ત્યાં કોઈ દ્રવ્ય છે.... કોઈ ગુણ છે..., કોઈ પર્યાય છે, એવા ભેદ રહેતા નથી. હવે ધ્યાતા-થેય-ધ્યાન, શાતા-જોયજ્ઞાન, એકમેક વિલસી રહ્યા છે. અંદરનો વૈભવ જુએ તો અંદર તરૂપ પરિણમન
કર્યા વગર રહે નહિ. ' (૧૨) પર્યાય પર્યાય મટી જાય ત્યારે ત્યાં વેદન આવે છે. પર્યાયમાં પર્યાયની તન્મયતા
સધાય છે પણ એ તન્મયતાવાળી પર્યાય ત્રિકાળીમય થઈને પરિણમી રહી છે. પર્યાયમાં જ્ઞાયક જણાય છે. ક્ષણિક સત્ છે એ પોતાનું વિસર્જન કરી ત્રિકાળી સરૂપે પોતાનું નવસર્જન કરે છે જેવો ત્રિકાળી છે એવું વર્તમાન બની જાય છે. જેવો વીતરાગ સ્વરૂપ, સુખસ્વરૂપ ત્રિકાળ છે તેવું વર્તમાન બની જાય છે.
| SR No. | 006042 |
| Book Title | Samaysara Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Ramniklal Savla |
| Publisher | Anandji Kalyanji Pedhi |
| Publication Year | |
| Total Pages | 248 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 18 MB |