________________
ન સ્વાનુભૂતિ
સ સસ (૯) પ્રશ્નઃ સંસારનું કારણ શું છે? ઉત્તરઃ વ્યવહાર રત્નત્રયનો સ્વામી પુદ્ગલ છે. જે ભાવે તીર્થકર ગોત્ર બંધાય તે
- ભાવનો સ્વામી પુદ્ગલ છે, હું નથી. દયા-દાન-પૂજા-ભક્તિ, શાસ્ત્ર વાંચવા, સાંભળવા આદિના શુભભાવો અને ધંધા, સ્ત્રી-પુત્ર, ખાવાપીવા આદિના અશુભભાવો તે બધા ભાવોથી આત્મા ત્રણે કાળે રહિત હોવા છતાં તેનાથી સહિત માનવો એ જ સંસારમાં રખડવાનું નરક
નિગોદનું મહાબીજ છે. (૧૦) પ્રશ્નઃ નિર્વિકલ્પ દશા કેમ થાય? ઉત્તર : એક ત્રિકાળી ધ્રુવને જાણ્યા વિના જે જીવ જયાં સુધી વ્યવહારમાં મગ્ન છે
ત્યાં સુધી જીવને રખડવું મટતું નથી. જે ત્રિકાળી ચીજ છે તેમાં તો એક સમયની પર્યાય પણ નથી. જે ભેદમાં ને વિકલ્પમાં રોકાશે તે જીવને ત્યાં સુધી આત્મા હાથમાં-જ્ઞાનમાં નહિ આવે. પ્રભુ એક વાર સાંભળ, બધું મૂકીને એકવાર નિર્વિકલ્પ તત્વ જો! અવસર ચાલ્યા જશે તો ફરી ક્યારે મળશે નાથ! માટે ચાલતી ઘારા જે પર્યાય છે તેની નજર છોડીને તેની પાછળ જે ત્રિકાળી નાથ મૌજુદ બિરાજમાન છે તેની નજર કર બાપુ
ઉપજે મોહ, વિકલ્પથી સમસ્ત આ સંસાર; અંતર્મુખ અવલોકતાં, વિલય થતાં નહિ વાર.”
૧૪૯)
