________________
ને શ્રી મહાવીર દર્શન (૪૫) સર્વજ્ઞશક્તિવાળા પોતાના આત્મા સામે જુઓ તો સર્વજ્ઞતા મળે તેમ છે પર સામે જુઓ તો આત્માનું કાંઈ વળે તેમ નથી. અનંતકાળ પર સામે જોયા કરે તો ત્યાંથી સર્વજ્ઞતા મળવાની નથી, ને નિજ સ્વભાવ સામે જોઈને સ્થિર થતાં ક્ષણમાત્રમાં સર્વજ્ઞતા પ્રગટી જાય તેવું છે.
(૪૬) સર્વજ્ઞતા પ્રગટ્યા પહેલાં સાધકદશામાં જ આત્માની પ્રતીત કરીને તેનો આશ્રય લેવાથી જ સાધક દશા શરૂ થઈને પૂર્ણ દશા પ્રગટે છે.
(૪૭) અહો! મારું સર્વજ્ઞપદ પ્રગટવાની તાકાત મારામાં વર્તમાન ભરી જ છે.” આમ સ્વભાવ સામર્થ્યની શ્રધ્ધા કરતાં જ તે અપૂર્વ શ્રધ્ધા જીવને બહારમાં ઉછાળા મારતો અટકાવી દે છે, ને તેનો પરિણમનને અંતર્મુખ કરી દે છે. સ્વભાવ સન્મુખ થયા વિના સર્વજ્ઞશક્તિની પ્રતીત થાય નહિ.
(૪૮) અંતર્મુખ થઈને સર્વજ્ઞશક્તિની પ્રતીત રતાં તેમાં મોક્ષની ક્રિયા-ધર્મની ક્રિયા આવી જાય છે. જે જીવ સ્વભાવ સન્મુખ થઈને તેની પ્રતીતિ કરતો નથી અને નિમિત્તની સન્મુખતાથી લાભ માને છે. તે જીવને વિષયોમાંથી સુખબુધ્ધિ ટળી નથી ને સ્વભાવ બુધ્ધિ થઈ નથી.
‘ઉપજે મોહ વિકલ્પથી, સમસ્ત આ સંસાર; અમુખ અવલોકતા, વિલય થતાં નહિ વાર.” આ કથનમાં સંપૂર્ણ જૈન દર્શનનો સાર છે.
(૪૯) સ્વભાવની બુધ્ધિવાળો ધર્મી જીવ એમ જાણે છે કે માથું કાપનાર કસાઈ કે દિવ્ય વાણી સંભળાવનાર વીતરાગ દેવ એ બંને મારા જ્ઞાનના જોયો છે તે શેયોના કારણે મને કાંઈ નુકસાન કે લાભ નથી તેમજ તે શેયોના કારણે હું તેને જાણતો નથી.
રાગ-દ્વેષ વગર સમસ્ત જોયોને જાણી લેવાની સર્વજ્ઞશકિત મારામાં છે. કદાચ અસ્થિરતાથી વિકલ્પ આવી જાય તોપણ ધર્મને આવી શ્રધ્ધા તો ખસતી જ નથી.
(૫૦) પોતાના પૂર્ણ સ્વભાવને પ્રતીતમાં લીધો છે તેના જ અવલંબનના બળે અલ્પકાળમાં ધર્મીને પૂર્ણ સર્વજ્ઞતા ખીલી જાય છે.
જય હો તે સર્વજ્ઞતાનો
અને સર્વશતાના સાધક સંતોનો !
C/B GS GU
[ ૭૫ ૪