Aatmdarshan

SR No.: 006038
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Total Pages: 218
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 95

૮૮
સંવરપૂર્વક અશુદ્ધતાનો નાશ થવો, શુદ્ધતાની વૃદ્ધિ થવી તથા તે કાળે દ્રવ્યકર્મનું સ્વયં ખરી જવું - નિર્જરી જવું તેને નિર્જરા કહે છે.
જે કર્મનો નાશ થાય છે તે સ્વયં તેના કારણે થાય છે, તે કાંઈ વાસ્તવિક નિર્જરા નથી; પર્યાયમાં અશુદ્ધતાનો નાશ થઈ, શુદ્ધિની વૃદ્ધિ થવી તે વાસ્તવિક નિર્જરા છે. સંવર એટલે આત્મામાં શુદ્ધિની ઉત્પત્તિ થવી અને નિર્જરા એટલે શુદ્ધિની વૃદ્ધિ થવી.
નિર્જરા એટલે ધર્મ કોને થાય? કે જેણે અંતરમાં હું જ્ઞાનાનંદમૂર્તિ પ્રભુ આત્મા છું એવી દષ્ટિ કરી છે તેને પર દ્રવ્ય છેદાઓ વા ભેદાઓ, તે મારી ચીજ નથી; હું તો થવાવાળી ચીજ ને પોતાના જ્ઞાતા-દષ્ટાપણામાં રહીને જાણવાવાળો છું-લ્યો, આમ જાણવાવાળાને નિર્જરીને ધર્મ થાય છે.
પોતાના નિત્યાનંદ-પરમાનંદ સ્વરૂપમાં સ્થિર થતા-જામતા ઈચ્છાની ઉત્પત્તિ ન થાય તે ઈચ્છાનો નિરોધ છે, તે આનંદની પ્રાપ્તિ છે અને તેને ભગવાન
તપ કહે છે અને એ તપ વડે નિર્જરા કહી છે. ૭. મોક્ષ: મોક્ષ થવા યોગ્ય અને મોક્ષ કરનાર એ બંને મોક્ષ છે. મોક્ષ થવા યોગ્ય
જીવની પર્યાય છે. જીવની પર્યાયમાં મોક્ષ થવાની લાયકાત છે. ત્રિકાળી ચીજ છે એ તો મોક્ષ સ્વરૂપ જ છે. મોક્ષ થવા યોગ્ય જીવની પર્યાય તે ભાવ મોક્ષ છે. અને સર્વ કર્મના અભાવરૂપ નિમિત્ત તે મોક્ષ કરનાર દ્રવ્ય મોક્ષ છે. આમ એ " બંને મોક્ષ છે.
અરાગી જ્ઞાયકભાવની દષ્ટિ થતાં પર્યાયમાં શુદ્ધતા પ્રગટ થાય છે અને અશુદ્ધતા નાશ પામે છે. અને તેથી કર્મ બંધાતા નથી અને સંસારની નિવૃત્તિ થઈ જાય છે. સ્વભાવમાં પ્રવૃત્તિ પુષ્ટ થતા વિકારી પરિણમનથી નિવૃત્તિ થઈ જાય છે અને આત્મા એકલો સિદ્ધ ભગવાન થઈ જાય છે. ' અરે ભાઈ ! જ્ઞાયક તો સદા જ્ઞાયક જ છે. એ બંધનમાં કેમ આવે? અને એને વળી મુક્તિ કેવી? વસ્તુમાં - દ્રવ્યમાં બંધન અને મુક્તિ ક્યાં છે? જે સદા મુક્ત સ્વરૂપ છે તેમાં નજર સ્થિર કરતા તે મુક્ત જણાય છે; બસ આ જ મોક્ષ છે. કર્મથી પૂર્ણ છુટવું એ દ્રવ્ય મોક્ષ છે. અને ભાવથી-અપૂર્ણતા અને રાગથી
પૂર્ણ છૂટી જવું એ ભાવ મોક્ષ છે. ૮-૯, પુણ્ય-પાપ: જેમ ઘંટીનાબે પડની વચ્ચે જે દાણો હોય તે પીસાઈ જાય છે તેમ
આ સમસ્ત જીવ લોક અનાદિથી સંસારરૂપી ચક્ર કહેતાં પુણ્ય અને પાપ એ બે