Aatmdarshan

SR No.: 006038
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Total Pages: 218
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 64

૫૭
સમ્યકત્વ પ્રાપ્ત કરનાર આત્માથી કેવો હોય ?
જીવને યોગાનુયોગ અથવા પ્રયત્નપૂર્વક યથાર્થ સત્સંગનો યોગ હોય છે. તેમાંથી આત્મ ઉન્નતિની પરિણામ શ્રેણી શરૂ થાય છે. આ પરિણામ શ્રેણીની વિશેષતા એ છે કે તે પરિણામોની પ્રત્યેક ભૂમિકામાં દર્શનમોહ અધિક અધિક
મંદ થઈ જ્ઞાનમાં નિર્મળતા વધતી જાય છે. આનો ક્રમ આ પ્રમાણે છે. ૧. ચિતના : કોઈ પણ સાધક જીવ જ્યારે એવું જીવન જીવે કે અંતરંગમાં મોક્ષ
સિવાય બીજી કોઈ પાગ ઈચ્છા ન હોય ત્યારે તે સાધક ખરેખર મુમુક્ષુ કહેવાય. મતલબ કે અભિપ્રાયમાં મોક્ષની પ્રાપ્તિ સિવાય બીજું કાંઈ ન રહે, ત્યારે મુમુક્ષતા પ્રગટે છે. હવે ભવભ્રમણનો નાશ કરવાની ચિંતના શરૂ થાય છે. અને તે ચિંતના ઉગ્ર થઈને વેદના અને ગુરણા ઉત્પન્ન કરે છે. આ સ્થિતિ થવા પાછળ વિવેકપૂર્વક ની સુવિચારાગા રહેલી છે. સહજ જ પરિભ્રમણથી મુક્ત થવાની જિજ્ઞાસા
વેદનાપૂર્વક ઉત્પન્ન થાય છે. ૨. ઉદાસીનતા: સમસ્ત ઉદયના કાર્યોમાં સહજ જ નિરસપણું થઈ જાય છે. અને
સહજ ઉદાસીનતાનો ક્રમ આસ્તરે શરૂ થાય છે. પંચેન્દ્રિયના વિષયોમાં આસક્તિ અને રસના પરિણામ એકદમ ફીક્કા પડી જાય છે. સંસારની ઉપાસનાનો અભિપ્રાય અને સ્વછંદ શિથિલ થઈ જાય છે. પરિણામે કષાયો મંદ પડતા જાય છે-શાંત થતા જાય છે. જગતના બીજા દ્રવ્યો સાથે મારે ખરેખર કોઈ કર્તા-કર્મ સંબંધ નથી માત્ર જ્ઞાતા-ય કે નિમિત્ત-નૈમિત્તિક સંબંધ હોવાથી- એવા નિર્ણયના આધારે જગત પ્રત્યે સહજ ઉદાસીનતા આવે છે. ૩. માત્ર મોક્ષ અભિલાષ: ઉદાસીનતાના કારાગથી દેહાદિ સંયોગો જાળવવા અને
વધારવાના કાર્યોમાં સાવધાની છૂટીને જીવ મુક્ત થવાના નિર્ણયમાં આવે છે અને પરિપૂર્ણ શુદ્ધદશા પ્રાપ્ત કરવાનું શ્રેય બાંધે છે. હવે મારે આ જગતમાંથી કાંઈ પાગ જોઈતું નથી, એક મારો આત્મા જ જોઈએ છે ” એવી દઢ વૃત્તિથી જ અંતઃકરાશની શુદ્ધિ થાય છે. “એક માત્ર મોક્ષ અભિલાષ ” હોવાથી માત્ર મોક્ષને વિષે જે અભિપ્રાયપૂર્વક પ્રયાસ ચાલે છે. આ ભૂમિકામાં વિપરીત
અભિપ્રાયોનો પલટી સારી રીતે થાય છે. ૪. સંવેગપૂર્વક લગની: હવે સ્વરૂપ પ્રાપ્તિની અપૂર્વ ભાવના અંતરના ઊંડાણમાંથી
જાગે છે. માત્ર નિજ ચૈતન્યમાંથી 5 ચેતન્યની ભાવના ઉત્પન્ન થયેલી હોવાથી