________________
૩૫
દર્દ થાય છે તે હું નહિ, તેની જાણનાર..જાણનાર તે હું છું. હું સ્વ પર પ્રકાશક છું. હું જ્ઞાયક..શેયને જાણનાર છું. બહારનું બધું જણાય તે હોય અને જાણનાર
તે જ હું છું. હું જ્ઞાયક છું. હું એક શુદ્ધ ભાવ છું. ૬. ‘હું શુદ્ધ છું, જ્ઞાયક છું' એવા જે વિકલ્પ તેનાથી થાકી જવાય એ ખરું; કે
“જ્ઞાયક છું” એવા સહજ પરિણમતા જ્ઞાનમાં થાક હોતો નથી. ૭. સમ્યગ્દર્શન પ્રાપ્ત કરવાની તીવ્ર ભાવના છે તો પુરુષાર્થ કરવો. સમ્યગ્દર્શન પ્રાપ્ત
ન થાય તેથી આકુળતા અને ઉતાવળ ન કરવી. રુચિ છે તે ભાવના છે તે સાથે ને સાથે જ રહે છે. વિકલ્પ બહાર જાય છે તેથી પણ બહુ ખેદ ન કરવો. એક સરખો વિકલ્પ મુનિઓને પણ રહેતો નથી. માટે ખેદ અને આકુળતા ન કરવી. રુચિ અને ભાવના વધારવી.
આત્મા જ્ઞાયકપિંડ, ચૈતન્યઘન છે. જાણનાર...જાણનાર...જાણનાર... બસ તે જ હું. વિશેષ સ્વાધ્યાય: ૧. પોતાની વિચાર-ચિંતન ધારામાં, વર્તમાન વર્તતી અવસ્થાની ગણતા થવી
આવશ્યક છે. અને એમ થાય ત્યારે જ દર્શનમહિનો અનુભાગ ઘટે છે. ૨. પર્યાયમાં સંતુષ્ટપણે એ પર્યાય બુદ્ધિ છે, તે દર્શનમોહને તીવ્ર કરે છે. માટે કોઈ
પણ પ્રકારે “ તેમ થવાં યોગ્ય નથી.” પર્યાયમાં ઠીકપણું રહે ત્યાં સુધી મુમુક્ષુ
જીવ સ્વભાવને અવલંબી શકે નહિ. ૩. સ્વભાવ પ્રત્યયી પુરુષાર્થ એ જ સત્ય પુરુષાર્થ છે. હંમેશા સ્વભાવનું જ લક્ષ
રહેવું જોઈએ – એની જ મુખ્યતા હોવી જોઈએ. ૪. ચાલતી વિકારી પર્યાય, અપૂર્ણ પર્યાયની અપેક્ષા વિના - એટલે કે પર્યાય માત્રની
અપેક્ષા વગરનો, જે અનંત ગુણનું એકરૂપ દ્રવ્ય સ્વભાવ છે તેને જ સ્વ સ્વરૂપે
ગ્રહણ કરવું છે તે દ્રવ્યદષ્ટિ છે. ૫. ત્રિકાળી શુદ્ધ સ્વરૂપનો અનુભવ એટલે શુદ્ધ “ જ્ઞાનમાત્ર ' નું આસ્વાદન
અર્થાત્ વેદન. ૬. જ્ઞાન અભ્યાસ થવા અર્થે, સ્વ સન્મુખ થવા અર્થે, જ્ઞાનની વ્યાપકતા, સ્વચ્છતા
(સાકારપણું), વેદકતા અને પ્રત્યક્ષતા દ્વારા પરથી-રાગથી ભિન્ન અને પોતાના અભિન્ન જ્ઞાનમય આત્માનો નિરંતર આશ્રય કરવા યોગ્ય છે, જેથી અંતર્મુખ થવાય.