Aatmdarshan

SR No.: 006038
Original Sutra Author: N/A
Author: Ramniklal Savla
Publisher: Anandji Kalyanji Pedhi
Total Pages: 218
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 136

૧૨૯
શૂન્યમાંથી કોઈ કાર્ય ઉત્પન્ન થઈ જાય એમ બનતું નથી. પરિણામી વસ્તુની સત્તામાં જ તે કાર્ય થાય છે. આત્મા વિના સમ્યક્ત્વાદિ પરિણામ ન હોય. દરેક પદાર્થની અવસ્થા તે પદાર્થ વગર બને નહિ. અવસ્થા છે તે
ત્રિકાળી વસ્તુને જાહેર કરે છે-પ્રસિદ્ધ કરે છે કે આ અવસ્થા આ વસ્તુની
છે.
જેમ કે જડ કર્મરૂપે પુદ્ગલો થાય છે. તે કર્મ પરિણામ કર્તા વગર ન હોય. હવે તેનો કર્તા કોણ? તે પુદ્ગલ કર્મરૂપે પરિણમનારા રજકણો જ કર્તા છે. આત્મા તેનો કર્તા નથી. આત્મા કર્તા થઈને જડ કર્મને બાંધેએવું વસ્તુ સ્વરૂપમાં નથી. જડ કર્મ આત્માને વિકાર કરાવે-એવું વસ્તુ સ્વરૂપમાં નથી. મંદ કષાયના પરિણામ સમ્યક્ત્વનો આધાર થાય-એવું વસ્તુ સ્વરૂપમાં નથી. શુભ ભાવથી ક્ષાયિક સમ્યક્ત્વ થાય-એવું વસ્તુ સ્વરૂપમાં નથી.
છતાં અજ્ઞાની એમ માને છે, એ તો બધા ઊંધા અન્યાય છે. ભાઈ, તારા એ અન્યાય વસ્તુ સ્વરૂપમાં સહન નહિ થાય. વસ્તુ સ્વરૂપને વિપરીત માનતા તારા આત્માને બહુ દુ:ખ થશે-એમ સંતોને કરુણા આવે છે. જગતના બધા જીવો સત્ય સ્વરૂપ સમજે ને દુ:ખથી છૂટીને સુખ પામે. વસ્તુનું જે સ્વરૂપ છે તે ત્રણ કાળમાં આધુ પાછું નહિ ફરે. કોઈ સમજે કે ન સમજે, સત્ય તો સદાય સત્યરૂપ જ રહેશે.
મારી પર્યાયનો કર્તા બીજો નહિ, મારું દ્રવ્ય જ પરિણમીને મારી પર્યાયનું કર્તા છે-એવો નિશ્ચય કરતાં સ્વ દ્રવ્ય પર લક્ષ જાય અને ભેદ જ્ઞાન તથા સમ્યક્ત્વ થાય. સ્વ દ્રવ્યના લક્ષે મોક્ષમાર્ગરૂપ કાર્ય પ્રગટે. ૪. વસ્તુની સ્થિતિ એકરૂપે રહેતી નથી.
સર્વજ્ઞ દેવે જોયેલ વસ્તુનું સ્વરૂપ એવું છે કે તે કાયમ ટકીને ક્ષણે ક્ષણે નવી અવસ્થારૂપે પરિણમ્યા કરે. અવસ્થા બદલ્યા વગર એમ ને એમ ફૂટસ્થ રહે-એવું વસ્તુનું સ્વરૂપ નથી. વસ્તુ દ્રવ્ય-ગુણ-પર્યાય સ્વરૂપ છે. એટલે એમાં સર્વથા એકલું નિત્યપણું નથી. પર્યાયથી પલટવાપણું પણ છે. વસ્તુ પોતે જ પોતાની પર્યાયરૂપે પલટે છે, કોઈ બીજો તેને પલટાવે એમ નથી. નવી નવી પર્યાયરૂપે થવું તે વસ્તુનો પોતાનો સ્વભાવ છે, તો બીજો તેને શું કરે? આ સંયોગોને કારણે આ પર્યાય થઈ-એમ