________________
૨ દ્વાર સગ્રહ
૧. પ્રવસત્તા—જે પ્રકૃતિની સત્તા સમ્યક્ત્લાદિવિશિષ્ટ ગુણ રહિત એવા સ` સ'સારી જીવાને નિરન્તર ટાય તે ધ્રુવસત્તાક પ્રકૃતિ ૧૩૦ છે.
પ્રશ્ન—અહીં‘ સમ્યક્ત્ત્વાદિવિશિષ્ટ ગુણરહિત ’એ વિશેષણનુ' શું પ્રયેાજન ?
<
ઉત્તર—સમ્યક્ત્વાદિ વિશિષ્ટ ગુણમાં ચઢતે જીવ તે અનુક્રમે દરેક પ્રકૃતિને સત્તામાંથી ક્ષય કરતા જાય છે, માટે જે તેવા વિશિષ્ટ ગુણવાળા જીવને અંગે વિચારીએ તે દરેક પ્રકૃતિ અધ્રુવસત્તાક થવાથી પ્રવસત્તાક ભેદની જ ઉત્પત્તિ ન થાય, માટે એ વિશેષણ સાક છે.
અથવા જે પ્રકૃતિ પાત્તાના સત્તાવિચ્છેદ્યસ્થાન પયન્ત નિરન્તર સત્તાવાળી હાય તે ધ્રુવસત્તાક એવા ખીજો અર્થ પણ જાણવા.
૬. ધ્રુવભા—જે પ્રકૃતિની સત્તા સમ્યક્ત્વાદિવિશિષ્ટ ગુણ રહિત એવા સવ સ'સારી જીવામાં પણ કદાચિત્ હાય અને કદાચિત્ ન પણ હોય તે ૨૮ પ્રકૃતિ છે.
અથવા જે પ્રકૃતિ પેાતાના સત્તાવિચ્છેદ્ઘસ્થાન સુધીમાં પણ કદાચિત્ સત્તાવાળી હાય, અને કદાચિત્ સત્તા રહિત હાય તે તે પણ અધ્રુવસત્તાક કહેવાય; એ બીજો અર્થ છે.
૭. પાતી—જે પ્રકૃતિ પેાતાને આવરવા ચેગ્ય જીવ ગુણને (જ્ઞાનાદિકના ) ઘાત કરે એટલે જીવને તે ગુણુ પ્રગટ ન થવા દે તે. અહી જીવના કેવલજ્ઞાન વગેરે સગુણુ–સ‘પૂર્ણ - ગુણના ઘાત કરે તે સર્વેષાતી અને જીવના અધિજ્ઞાન વગેરે