________________
[૧૧] જૈન સાહિત્યમાં કર્મગ્રન્થનું કેટલું ઉચ્ચ સ્થાન છે? એ માટે આ સ્થલે એટલું જ કથન બસ થશે કે જેનદર્શન એ
કાળ–સ્વભાવ-નિયતિ આદિ પાંચ કારણેને જેનસાહિત્યમાં માનવા છતાં આ દર્શને અમુક વસ્તુસ્થિતિ કમગ્રન્થનું અને દર્શનાન્સરની માન્યતાઓને ધ્યાનમાં સ્થાન લઈ કર્મવાદ ઉપર કાંઈક વધારે ભાર
મૂળે છે. એટલે જૈનદર્શન અને જૈન આગમનું યથાર્થ અને સંપૂર્ણ જ્ઞાન કર્મતત્વને જાણ્યા સિવાય કેઈપણ રીતે થઈ શકતું નથી, અને એ વિશિષ્ટ જ્ઞાન મેળવવા માટેનું પ્રારંભિક મુખ્ય સાધન કર્મપ્રન્થ સિવાય બીજું એક પણ નથી. કમ પ્રકૃતિ, પંચસંગ્રહ આદિ કર્મ સાહિત્યવિષયક વિશાલ અને દરિયા જેવા ગ્રન્થમાં પ્રવેશ કરવા માટે કર્મગ્રન્થને અભ્યાસ અતિ આવશ્યક હોઈ કર્મગ્રન્થનું સ્થાન જૈન સાહિત્યમાં અતિ ગૌરવભર્યું છે.
આચાર્ય શ્રીમાન દેવેન્દ્રસૂરિ મહારાજાએ પાંચ કર્મગ્રન્થની રચના કરી છે તે પૈકી અહીં તે ફક્ત પંચમ કર્મગ્રન્થ જ વિસ્તૃત વિવેચન સાથે પ્રકાશિત થાય છે, તેમ છતાં પ્રથમના ચાર કર્મગ્રન્થને પણ કાંઈક પરિચય આપ ઉચિત ધારી, સંક્ષિપ્ત પરિચય આપવામાં આવે છે. - પૂ. આચાર્ય શ્રીમાન દેવેન્દ્રસૂરિ મહારાજાએ જે પાંચ કર્મગ્રન્થની રચના કરેલી છે તેનાં નામ અનુક્રમે આ પ્રમાણે છે.
કર્મવિપાક ૧, કર્મસ્તવ ર, બન્ધનવ્ય પાંચે કર્મ સ્વામિત્વ ૩, ૫ડશીતિકા ૪ અને ગ્રન્થને પરિચય શતક છે. આ નામ ગ્રન્થને વિષય
અને તેની ગાથાસંખ્યાને લક્ષમાં રાખીને
