________________
૨૮૬
શતકનામા પાંચમ કર્મગ્રન્થ-વિશેષા સહિત
ગાય વિગેરે પશુના ખાવામાં આવે તેપણ તે ( એક જ પ્રકારનું ઘાસ ) ગાય વિગેરેના દેહમાં ધરૂપે અને સાત ધાતુરૂપે એમ ૮ પ્રકારે ભિન્ન ભિન્ન પરિણામે પરિણમે છે, તેનુ કારણ એક પ્રકારના ઘાસમાં તેમ જ ગાય વગેરેના શરીરમાં રહેલ પાચક અગ્નિમાં પણ રહેલી વિચિત્ર પ્રકારની શક્તિએ છે, તેમ એક અધ્યવસાય વડે ગ્રહણ થયેલા ક પ્રદેશેા વિચિત્ર સ્વભાવવાળા અથવા વિચિત્ર યાગ્યતાવાળા છે, એટલું જ નહિ પરન્તુ એ વિચિત્ર યાગ્યતાવાળા પગલાને ગ્રહણ કરવામાં તથા ભિન્ન ભિન્ન સ્વભાવે પરિણમાવવામાં કારણભૂત એક ચેાગ્યસ્થાન તથા અધ્યવસાય પણ વિચિત્રતાાર્મ છે, અર્થાત્ તે અધ્યવસાય એક સમયમાં વતા હાવાથી એક કહેવાય, પરન્તુ તેમાં રહેલી ચાગ્યતાઓની અપેક્ષાએ એક નથી. વાસ્તવિક રીતે વિચારીએ તે જગતમાં એક એક તરીકે કહેવાતા કોઈ પણ પદા, ગુણુ વા ક્રિયા એવી નથી કે જેમાં એક પ્રકારની જ યેાગ્યતા હાય.
૮ વિભાગરૂપે પરિણમતા કમપ્રદેશાનુ' અલ્પમહ્ત્વ
જે સમયે ૮ કનું ગ્રહણ થાય છે તે સમયે ગ્રહણ થતા કમ પ્રદેશના અલ્પભાગ આયુષ્યકરૂપે પરિણમે છે, તેથી અધિક ( વિશેષાધિક ) કમ પ્રદેશેા નામકમ રૂપે પરિણમે છે, નામકમ જેટલા જ તુલ્ય ક પ્રદેશે ગાત્રકમ પણે પરિણમે છે, જેથી એ કમના પ્રત્યેકનાં પ્રદેશેા આયુષ્યરૂપે પરિણમેલા પ્રદેશાથી વિશેષાધિક વિશેષાધિક છે, પરંતુ પરસ્પર તુલ્ય સખ્યાવાળા છે, તે નામકમ અથવા ગેાત્રક પણે પરિણમેલા કમ પ્રદેશેાથી વિશેષાધિક કમ પ્રદેશે। અંતરાયકરૂપે પરિણમે છે, તેટલા જ