________________
રસબંધમાં સાદિ અનાદિ ભગાઓ
૨૪૫ પથાર્થ –-વક્તવ=તેજસ ચતુષ્ક (તૈજસ, કાર્મણ, અગુરુલઘુ, નિર્માણ), પન્ન (૪)=વર્ણચતુષ્ક (શુભવર્ણાદિ ૪), વેચિ = વેદનીય અને નામ-નામ એ ૨ મૂળકર્મ (અર્થાત્ તૈજસાદિ ૮ ઉત્તરપ્રકૃતિને અને ૨ મૂળ પ્રકૃતિને) મgોયુ=અનુષ્ટ રસબંધ (૪=૪ પ્રકારને છે). તથા શેષ અશુભધ્રુવબંધી (તૈજસચતુષ્ક વિના અપ્રશસ્તવણદિ ૪ પૂર્વક) ૨૯૪૩ પ્રકૃતિને તથા જ્ઞાનાવરણીયાદિ જ ઘાતકર્મને (એટલે ૪ ઘાતિકર્મરૂપ ૪ મૂળ પ્રકૃતિને) અજઘન્ય રસબંધ (૪ પ્રકારને છે), તથા નg= ગોત્રકર્મને (એટલે ગેત્રરૂપ ૧ મૂળ પ્રકૃતિને) વિદ્દો બન્ને પ્રકારને (અનુત્કૃષ્ટ તથા અજઘન્ય એ બન્ને પ્રકારને) રસબંધ રૂમો તે રસબંધ હીંગ(સાદિ અનાદિ, ધ્રુવ, અદ્ધવ એમ) ૪ પ્રકાર છે. ૭૪.
વિશેષાર્થઃ—જેનાથી બીજે અલ્પ-જઘન્ય રસ નથી તે સર્વ જઘન્યરસ તે ઘન્ય રસ, જઘન્યરસથી એક રસશાદિ અધિક યાવત્ સત્કૃષ્ટરસ સુધી (સત્કૃષ્ટ પિતે પણ) રસ તે સર્વે , સર્વોત્કૃષ્ટરસ તે ઉત્કૃષ્ટ રસ, અને એક રસહીન, બે રસાંગહીન યાવત્ સર્વ જઘન્યરસ સુધીના સર્વે રસભેદ (અર્થાત્ સર્વ જઘન્ય રસ પતે પણ) ઉત્કૃષ્ટરસની અપેક્ષાએ અનુષ્ઠાન કહેવાય. એમાં જઘન્યરસ અને ઉત્કૃષ્ટરસ એ બે એકેક ભેદરૂપ છે, અને અજઘન્ય તથા અનુષ્ટ રસભેદ (માં બીજા સર્વે રસભેદને સમાવેશ થઈ જાય છે, જેથી)
૧૨૮. તૈજસાદિ ૮ તથા આ ૪૩ મળી ૫૧ ધ્રુવબંધી થવાનું કારણ વર્ણચતુષ્ક શુભ અને અશુભ બે પ્રકારે બન્ને સ્થાને ગણાયું છે માટે.
