________________
૨૨૮
શતકના પંચમ કર્મગ્રન્થ-વિશેષાર્થ સહિત હજાર) વર્ષની સ્થિતિવાળું એટલે જઘન્ય સ્થિતિવાળું બંધાય તે પ્રસંગે જઘન્યરસબંધ હોય, કારણ કે આ પ્રકૃતિ અશુભ છે. - શેષ રૂ આયુષ્ય –અત્યંત સંક્લેશથી પોતપોતાની જઘન્યસ્થિતિ (દેવાયુની ૧૦૦૦૦ વર્ષ અને નરાયુ-તિર્યગાયુની ક્ષુલ્લકભવ જેટલી) બંધાય તે પ્રસંગે એ ૩ આયુષ્યને જઘન્યરસ બંધાય છે.
ન –જઘન્યસ્થિતિબંધ પ્રસંગે અત્યંતવિશુદ્ધિથી જઘન્યરસ બંધાય.
દિવા–શુભપ્રકૃતિ હોવાથી સર્વોત્કૃષ્ટસ્થિતિબંધ પ્રસંગે યથાગ્ય સંક્લેશથી તેને જઘન્યરસ બંધાય. અતિ સંકલેશથી નરકદ્ધિક બંધાય માટે યથાયોગ્ય સંકલેશ જાણો.
વૈદિ –આ બે પ્રકૃતિઓ નરકગતિના બંધ પ્રસંગે તેમ જ દેવગતિના બંધ સંગે પણ બંધાય છે, પરંતુ અહીં અતિ સંક્લેશ ગ્રહણ કરવા માટે નરકગતિ સાથે જ્યારે એ ૨ પ્રકૃતિએ અતિ સંક્લેશથી સર્વોત્કૃષ્ટસ્થિતિવાળી બંધાય તે પ્રસંગે એ બેને જઘન્યરસ પણ બંધાય.
વિ૮ રૂ સૂમ રૂ:–આ ૬ પ્રકૃતિને જઘન્યરસ તસ્ત્રાગ્ય (યથાગ્ય) વિશુદ્ધિથી બંધાય, કારણ કે અધિક વિશુદ્ધિથી મનુષ્યાદિ યોગ્ય પ્રકૃતિઓ બંધાય છે, માટે અહીં યથાયોગ્ય વિશુદ્ધિ જાણવી.
આ પ્રમાણે ૧૬ પ્રકૃતિના જઘન્યરસબંધમાં ભિન્નભિન્ન પ્રકારની વિશુદ્ધિ તથા સંક્લેશનું પ્રમાણ કહીને હવે ઔદારિકટ્રિક તથા ઉદ્યોતને જઘન્યરસબંધ કહેવાય છે.