________________
શુભાશુભ પ્રકૃતિનો ચતુઃસ્થાનિકાદિ રસ
२०७ સંક્લેશ અથવા વિશુદ્ધિ પ્રાપ્ત થાય. આ કારણથી જ શાસ્ત્રમાં અપ્રમત્તદશાને કાળ છદ્મસ્થ આશ્રયી અન્તમું પ્રમાણ કહ્યો છે, તેમ જ પ્રમત્તકાળ પણ અન્તર્યુંકહ્યો છે. ૬૩
અવતર-પૂર્વગાથામાં કહેલા અનંતાનુબંધી આદિ ૪ કષાયે વડે (શું થાય? તે અપૂર્ણ સંબંધ આ ગાથામાં પૂર્ણ કરવા પૂર્વક) અશુભ તથા શુભ પ્રકૃતિએને ચતુઃસ્થાનિક આદિ
ક્યો રસ બંધાય? તથા કઈ કઈ પ્રકૃતિએના ચતુઃસ્થાનિક આદિ ૪ પ્રકારના તથા કઈ કઈ પ્રકૃતિએના ચતુસ્થાનિકાદિ ૩ પ્રકારના રસબંધ છે? તે બંને વાત આ ૬૪ મી ગાથામાં કહેવાય છે. चउठाणाई असुहा, सुहन्नहा०२ दिग्घदेसघाइआवरणा। पुमसंजलणिगदुतिचउ-ठाणरसा सेस दुगमाई ॥ ६४ ॥
જયાર્થ–(પૂર્વ ગાથામાં કહેલા અનંતાનુબંધી આદિ ૪ કષા વડે ક્રમશઃ ) સુ=અશુભ પ્રકૃતિઓને ઉઠાગા= ચતુઃસ્થાનિકાદિ (ચારે પ્રકારને) રસબંધ હોય છે, અને સુશુભ પ્રકૃતિઓને ચતુસ્થાનિકાદિ રસબંધ નહીં=વિપરીત રીતે (અશુભરસબંધના કમથી વિપરીત ક્રમે) હોય છે તથા ૫ વિઘ, ૭ દેશઘાતિ આવરણ (૪ જ્ઞાનાવરણ, ૩ દર્શનાવરણ) પુરુષવેદ અને ૪ સંજ્વલન કષાય એ ૧૭ પ્રકૃતિઓને રસબંધ એકસ્થાનિક-દ્રિસ્થાનિક-ત્રિસ્થાનિક અને ચતુઃસ્થાનિક (એમ ચારે પ્રકારને) હોય છે, અને તે બીજી ૧૦૩ પ્રકૃતિઓને રસબંધ હુમ=દ્રિસ્થાનિક આદિ (ત્રણ પ્રકારને જ). હેય છે. ૬૪.
१०२. विग्घदेस आवरणा० इत्यपि पाठः ॥
