________________
૪૮
શતકનામા પંચમ કર્મપ્રન્ય-વિશેષાર્થ સહિત घणघाइ दुगोअ जिणा, तसिअरतिग सुभगदुभगचउ सासं। जाइतिग जिअविवागा, आउ चउरो भवविवागा ॥२०॥
અથાર્થ – ઘનઘાતી (૨૦ સર્વઘાતી, ૨૫ દેશઘાતી, મિશ્ર અને સમ્યકૃત્વમેહ એ) ૨૭૪૭ પ્રકૃતિ, (ડુ ) ત્રીજી ગાથામાં કહેલા ક્રમ પ્રમાણે ૨ ગોત્ર ૨ વેદનીય, (નિ) જિનનામ, (સમતિ) ત્રસાદિ ૩, સ્થાવરાદિ ૩, ભાગ્યાદિ ક, દૌભાંગ્યાદિ ૪ (સૌભાગ્યસુસ્વર-આય-યશ તેમજ દૌભાંગ્યદુરસ્વર-અનાય–અપયશ), ધામેચ્છવાસ, (કારિતા) ત્રીજી ગાથાના ક્રમ પ્રમાણે જાતિ પ, ગતિ ૪ અને ખગતિ ૨ એમ સર્વ મળી ૭૮ પ્રકૃતિ નીપા છે. તથા ૪ આયુષ્ય અધિપતિ છે.
વિશેષાર્થ_એ ૭૮ પ્રકૃતિને અનુભવ મુખ્યત્વે જીવને હોવાથી વીર્વાધિપતિ છે. અને આયુષ્ય સંપૂર્ણ ભવપર્યત વર્તનાર હોવાથી, અથવા ભવના વિપાકેદયે જ આયુષ્યને વિપાકોદય અવશ્યપણે થતું હોવાથી, અથવા જે ભવનું આયુષ્ય બાંધ્યું હોય તે ભવમાં જ તેને ઉદય થતો હોવાથી ૪ આયુષ્ય મુખ્યત્વે મણિપાત છે.
૨૬. ઘન એટલે મેધના દષ્ટાન્ત આત્મગુણરૂપી સૂર્યપ્રકાશાદિને સર્વાશે અથવા દશાંશે ઘાત કરનારી પ્રકૃતિઓ ધનધાતી કહેવાય છે.
૨૭. “૧૩-૧૪ મી ગાથામાં ઘાતી પ્રકૃતિ ૪૫ ગણાવી છે, તેમાં ત્યાં બંધ-પ્રકૃતિને પ્રસંગ હોવાથી મિત્ર અને સમ્યકૃત્વ મોહરહિત ઘાતી પ્રકૃતિ ૪૫ ગણી છે. જ્યારે અહીં તે વિપાકિ પ્રવૃતિઓ કહેવામાં ઉદયને પ્રસંગ છે, માટે સમ્યક્ત્વ અને મિશ્રમેહસહિત ૪૭ ઘનઘાતી જાણવી.
