________________
80
શતકનામા પંચમ કર્મચન્થ-વિશેષાર્થ સહિત
અવતા-આ ગાથામાં આહારકસસક તથા જિનનામ, એ ૮ પ્રકૃતિઓની ગુણસ્થાને પ્રત્યે પ્રવાઇવસત્તા દર્શાવે છે–
आहारसत्तगं वा, सव्वगुणे बितिगुण विणा तित्थं । नोभयसंते मिच्छो, अंतमुहत्तं भवे तित्थे ॥१२॥
Tથાર્થ –આહારકસક સર્વ ગુણસ્થાનોમાં (વા) વિકલ્પ છે. અર્થાત્ કઈ ગુણસ્થાનમાં પ્રવસત્તાક નથી. તથા જિનનામકર્મ પણ બીજા અને ત્રીજા ગુણસ્થાન સિવાયનાં શેષ સર્વ ગુણસ્થાનેમાં વિકલ્પ છે. એટલે અધવસત્તાક છે. વળી વિશેષ એ છે કે આહારક અને તીર્થંકર નામકર્મ એ (૩મતે) બેની સત્તાવાળા જીવ મિથ્યાદષ્ટિ ન હોય, અને મિથ્યાત્વે જિનનામકર્મની સત્તા પણ અન્તર્મુહૂર્ત માત્ર જ હોય છે. આહારકસપ્તકની સર્વગુણસ્થાનમાં અધ્રુવસત્તા
વિશેષાર્થ – કોઈક અપ્રમત્તચારિત્રી જીવ ચારિત્રના પ્રભાવે સાતમાથી આઠમા ગુણસ્થાનના છઠ્ઠા ભાગ સુધી આહારકસપ્તક બાંધીને ક્ષપકશ્રેણિમાં ૧૪ મા ગુણસ્થાન સુધી જાય છે. અને કેઈક જીવ પતિત પરિણામી થાય તે મિથ્યાત્વ સુધી પણ આવે છે, તેથી સર્વ ગુણસ્થાનમાં માહાલતની સત્તા પ્રાપ્ત થાય
ગુણસ્થાનમાં ધ્રુવસત્તાક છે. અને ૩ થી ૭ એ પાંચ ગુણસ્થાનમાં ભજનીય એટલે અવસત્તાક છે. એમ કહ્યું છે, કારણ કે કર્મ પ્રકૃતિર્તા શ્રી શિવશર્મસૂરિવર્યા અનંતાનુબંધીની વિસંજના કરે એ જ જીવ શ્રેણિમાં આઠમા આદિ ગુણસ્થાને જઈ શકે એમ કહે છે, માટે ૮ થી ૧૧ સુધી પણ તેમના મતે નિશ્ચિત અસત્તા જ હોય.
