________________
પ્રશ્ન
જવાબ
કારણે અનેક ગ્રંથો જે લખ્યા છે તે જો કોઈ વાંચે તો વાંચનારને ક્રિયા તરફ અરૂચી અનાદર થયા સિવાય રહે નહિં. અસ્તુ ક્રિયાની જરૂરતો અવશ્ય ખૂબ જ છે પરંતુ તેમાં જડતા ન હોવી જોઈએ વાત પણ એટલીજ જરૂરી છે. પ્રથમજ્ઞાન અને પછી ક્રિયા અને સાથે સાથે જ્ઞાન આ બન્ને વાતો પૂર્વાચાર્ય ભગવંતોએ સાપેક્ષ ભાવે કહી છે, એકાન્તભાવે નથી કહી. આપણે જ્ઞાન કે ક્રિયાના આળસુ કે ચોર હોઈએ તો, તે સાપેક્ષ બાબતોને એકાન્તે ગ્રહણ કરી લઈશું. શ્રી જૈન સાશનના મહાપ્રભાવક પૂ. શ્રીમાન્ ઉપા. યશો વિજયજી મહારાજ સાહેબ ફરમાવ્યું છે કે “ક્રિયા બિન જ્ઞાન નહિં કબહિ ક્રિયા જ્ઞાન બિનનાંહિ ક્રિયા જ્ઞાનદોનું મિલત રહત હૈ જ્યું જલરસજલમાંહિ”. જ્યાં સુધી સમ્યક્ દર્શન નથી ત્યાં સુધી ક્રિયાની મુખ્યાતા અને સમ્યગ દર્શન પામ્યા પછી જ્ઞાન પૂર્વકની સમજણ પૂર્વક ક્રિયા થવાથી જ્ઞાનની મુખ્યતા ગણાય પણ ક્રિયા ક્ષપક શ્રેણી માંડવા સિવાય ક્યારેય છોડવાની નથી.
: પરાણે વ્રત નિયમ કે બાધા આવ્યા પછી કોઈ તેનો ભંગ કરે તો? : સામાન્ય રીતે કોઈ અપવાદ સિવાય નિયમ બાધા વગેરે કોઈને પરાણે તેની ઈચ્છા વિરૂદ્ધ આપવામાં આવતા નથી તેને સમજાવી જો તે લેવામાં રાજી હોય તો અપાય છે છતાં પણ પ્રમાદ કે અજ્ઞાનના કારણે ભંગ કરે તો પ્રાયશ્ચિત્તનું વિધાન છે અને કદાચ તે પ્રાયશ્ચિત્ત લેવા તૈયાર ન થાય તો જ્યાં સુધી તેણે નિયમનું પાલન કર્યુ ત્યાં સુધી તો તેને લાભ મળ્યો જ ગણાય.
કોઈ પણ આગળના ગુણની પ્રાપ્તિમાટે અંતરંગ ભાવની વિશુદ્ધિ કારણ મુખ્ય છે. જે છઢે ગુણસ્થાનકે છે તે જો પાંચમે ન જાય તો અન્તર્મુહૂર્ત પછી તેને ૭મું અપ્રમત્ત આવવું જ જોઈએ છઠ્ઠાનો સ્વતંત્રકાળ એક અન્તર્મુહૂર્તનો જ છે. જેમ પાંચમાંગુણ નો સ્વતંત્રકાળ દેશે ઉણા પૂર્વક્રોડ વર્ષનો છે. તેમ છઠ્ઠા અને સાતમાનો બન્નેનો ભેગો મળીને કાળ દેશણાપૂર્વક્રોડ વર્ષનો છે. એકલા
૮૫
