________________
બનેલો હોય. પાંચમામાં જઘન્ય ધર્મસ્થાન, છઠ્ઠામાં મધ્યમ અને ૭ માંથી ઉત્કૃષ્ટ કોટીનું ધર્મશાન હોય. છઠ્ઠામાં મધ્યમ અને તે ગૌણ પણે હોય છે. અને આવા કારણે જ છટ્ટામાં ઉત્કૃષ્ટ કોટીનું નિરાલંબન ધર્મ સ્થાન ન હોય. નિરાલંબન ધર્મશાન એટલે ઉત્કૃષ્ટ ધર્મધ્યાન અને તેમાં પણ અનેક પ્રકારની તરતમતા. મૂળ ૭ માંથી ઉત્કૃષ્ટની શરૂઆત. ઉપશમ શ્રેણિવાળા કરતાં પક શ્રેણિવાળાનું ઘણું પાવરફુલ ધર્મસ્થાન હોય જ્યાં સુધી શ્રેણિ નથી માંડી ત્યાં સુધીતો ૭ મું ક્ષણવારજ રહેવાનું છે. તેથી તેણે આવશ્યકાદિ ક્રિયા ને છોડવી જોઈએ નહિં. કોઈ પણ સાધકને પ્રાયઃ મોટે ભાગે છટ્ઠ ગુણ હોય કારણ એનો કાળજ ખૂબ મોટો છે. ઉપશમ શ્રેણિવળો ૧૧મે પહોંચે અને આયુષ્ય પૂર્ણ થાય તો સીધો ૪ થા ગુણસ્થાનમાં જવાનો એટલે આવશ્યક ક્રિયાની વાત ત્યાં નથી પણ જો ઉપશમ શ્રેણી માંડયા પછી તેનો કાળ બે ઘડી નો પુરો કરે તો ફરી પાછો છટ્ટે પહોંચી જાય અને ત્યાં થી ફરી ઉપશમકે ક્ષપકશ્રેણિ માંડે. જેણે એકજ ભવમાં બે વખત ઉપશમશ્રેણિ માંડેલી હોય તો તે તેજભવમાં હવે ક્ષપક કે ઉપશમ કોઈ શ્રેણિમાંડી ન શકે. પણ જેણે એકજ વાર માંડી હોય તે ફરી બીજીવાર તેજ ભવમાં માંડી શકે ઉપશમ શ્રેણિ એક ભવમાં બે વાર માંડી શકાય છે. અને ક્ષપક એકજવાર અને જેણે ઉપશમશ્રેણી બે વખત માંડી છે તે તેજ ભવમાં ક્ષપક પણ માંડી ન શકે. ૮માં ગુણસ્થાન થી ૧૧માં ગુણ નો સ્વતંત્ર અને સંકલિત ભેગો બન્ને રીતે કાળ એકજ અન્તર્મુહૂર્તનો છે. છટ્ટામાં ક્ષણવાર નિરાલંબન ધ્યાનનો આનંદ અનુભવી પછી એમ માને કે હવે મારે ક્રિયા કાંડની કોઈ જરૂર નથી, તો તે હજુ શ્રી જીન શાસનના રહસ્યને સમજ્યોજ નથી અને તેથી જ તે મિથ્યાત્વથી મોહિત બને છે. કારણ શ્રી જૈન શાસનની આ અણમોલ વ્યવસ્થાને તોડી, વિપરીત ભાવ, શ્રદ્ધા ઉભી કરી તે પોતે માનેલી વાતનું પ્રતિપાલનતો કરશે, સાથે પ્રતિપાદન પણ કરવા લાગશેજ. જેમ શ્રીમદ્ રાજચંદ્રજી એ પૂર્વજન્મના જ્ઞાનાવરણીય કર્મના ક્ષયોપશમના
८४
