________________
પહેલો યથા પ્રવૃતિ કરણ નથી કરી શક્યો, બીજો અપૂર્વકરણ નથી કરી શક્યો. જયારે ત્રીજો અપૂર્વ અનિવૃત્તિ કરી સમ્યકત્વ પામી ગયો.
પ્રશ્ન
અનાદિમિથ્યાદ્રષ્ટિ જીવ સીધે સીધું ક્ષયોપશમ કેવી રીતે પામે?
ગ્રંથભેદ કર્યા પછી કોઈ જીવ વિશેષ ને, જે સીધો શયોપશમ સમ્યકત્વ પામે છે, તેને એવી વિશુદ્ધિ આવે કે હજી મિથ્યાત્વનો ઉદય હોવા છતાં મિથ્યાત્વની જે સંલગ્ન સ્થિતિ હતી તે સ્થિતિ ને તોડી નાંખે. અને અનિવૃત્તિ કરણમાંજ રહ્યો થકી ત્રિપુંજી કરણ કરી નાખે. અને અનિવૃત્તિકરણ ના છેલ્લા સમય સુધી જે મિથ્યાત્વના દલિકો ઉદયમાં આવ્યા છે તેને ક્ષીણ કરી નાખે. હવે અનિવૃત્તિનો કાળ પુરો થયો એટલે મિથ્યાત્વના ઉદયને અટકાવ્યો. અને અનંત ગુણ વિશુદ્ધિ ના જોર વડે સીધે સીધો શુદ્ધ પુંજનો ઉદય શરુ કર્યો. અનાદિ મિથ્યાદ્રષ્ટિ સીધો ઉપશમને પામે એ ધોરી માર્ગ, પણ જો તે સીધો ક્ષયોપશમ ને પામે તો ઉપશમ ને ક્ષયોપશમ બન્ને માંથી વિશુદ્ધિ તો ક્ષયોપશમવાળા ને જ વધુ હોય.
જે મિથ્યાત્વ હજુ ભોગવવાનું બાકી છે, તેને ઉપશાન્ત કરી નાખ્યું છે. સર્વઘાતી રસવાળા મિથ્યાત્વના દલિકોનો ઉદય અટકાવી દેશઘાતી રસવાળા સમ્યકત્વ ના દલિકોનો ઉદય શરુ થયો. તેનું નામ ક્ષયોપશમ સમ્યગદર્શન. અહીં ઉઘાડ અને ઉદય બને છે. જેમ અત્યારે મતિ શ્રુત અવધિ મન:પર્યાય કેવલ- એ પાંચેય જ્ઞાનાવરણીય નો ઉદય ચાલું જ છે. છતાંય, ઉઘાડ તો મહિને શ્રુત બે નોજ છે. કારણ કે તે બન્ને ના દેશઘાતી રસ વાળાજ રસસ્પર્ધકો હોય છે. જ્યારે બાકીના અવધિ અદિ ત્રણના સર્વઘાતી રસવાળા રસસ્પર્ધકો હોવાથી ઉઘાડ નથી. તેથી મતિશ્રુત ક્ષયોપશમભાવનું છે. એક સ્થાનિક રસવાળા સ્પર્ધકો એકાન્ત દેશઘાતીજ હોય છે જ્યારે બે સ્થાનિકરસના ઉદયવાળા ત્રિસ્થાનિક તરફના સર્વઘાતી
૪૭
