________________
મોહની ૪૦ કોડાકોડીની સ્થિતિ કહી છે. જ્ઞાનાવરણીય દર્શનાવરણીય વેદનીય ને અંતરાયની ૩૦ કોડા કોડીની જ સ્થિતિ કેમ. વધુ કેમ નહિ ?
પ્રશ્ન :
જવાબ :
મોહ એ કર્મબંધનું મુખ્ય કારણ છે. મોહનીયને કારણે મોહનીય બંધાય છે. એટલે તે અનંતરકારણ છે. જ્યારે જ્ઞાનાવરણને કારણે જ્ઞાનાવરણ બંધાતું નથી મોહનીયના કારણે બંધાય છે. એટલે પરંપરા કારણ છે. અનંતર નથી.
સ્થિતિની સાથે રસનો સંબંધ છે. સ્થિતિ ઘટે એટલે રસ ઘટેજ. અનંતકાળથી જે અપૂર્વ કોટીનો વર્ષોલ્લાસ નથી આવ્યો તે અધ્યવસાય ગ્રંથી ભેદ માટે આવે તેનું નામ અપૂર્વકરણ. તેનો અંતર મુહુર્તનો કાળ. જે ગ્રંથી ભેદાવાનો કાળ તે અપૂર્વકરણ અને હજુ સમ્યકત્વ પામ્યો નથી પણ હવે નક્કી જ પામવાનો છે. તે પામવા પૂર્વેની અવસ્થા તે અનિવૃતિકરણ.
જેમ ત્રણ મુસાફર એક ગામેથી નિકળ્યા અને ચાલતા ચાલતા ભયંકર જંગલમાં આવ્યા. તેમને બીજે ગામ જવું છે, જંગલમાં સૂર્યાસ્ત થઈ ગયો સામે બે ખુંખાર ચોર મળ્યા. ચોરને જોતાંજ ત્રણમાંથી એક જયાંથી નિકળ્યો હતો ત્યાં પાછો વળી ગયો. બીજો હતો તેને ચોર પકડયો. ત્રીજો ચોર સાથે જોરથી લડયો ચોરને ભગાડી દીધા. અને સામે પાર આવેલા ગામે ગયો.
ઉપનય : ત્રણ મુસાફર તે ત્રણ જીવ. દીર્ધ અટવી-તે સ્થિતિ સ્થાન (ભયસ્થાન)
રાગદ્વેષની ભયંકર ગાંઠ તે રાગદ્વેષ આ બે ચોર.
ત્રણ મુસાફરરુપ જીવમાંથી પહેલો એક જ કરણ પછી પાછો હઠી ગયો ચોરને જોઈ. બીજો ગ્રંથભેદ નજીક રહ્યો પણ તેને તોડી ના શક્યો. પકડાઈ ગયો. ત્રીજો ખૂબ પાવરફુલ બળવાન હોવાથી ગ્રંથી તોડી અને રાગદ્વેષરુપ ચોરોને જીતી સમ્યકત્વ પામી ગયો.
૪૬
