________________
૪. શુક્લધ્યાન - કોઈપણ જાતના બાહ્ય આલંબન વિના સીધેસીધું
ઉપયોગનું આત્મા સાથે જોડાણતે શુકલધ્યાન. પ્રશ્ન મોક્ષે જતી વખતે કોઈ પણ સ્ત્રીનો આત્મા ક્ષેપક શ્રેણિએ ચડે
તો તેને તો પૂર્વશ્રુતની લબ્ધિ નથી તો પછી તેને શુક્લધ્યાન કેવી રીતે આવે ?
જવાબ
સ્ત્રીઓનું પ્રબળ ધર્મધ્યાન શુક્લધ્યાન તુલ્ય જાણવું. આર્તધ્યાનમાં ફક્ત ભાવપાપ હતું. જ્યારે રૌદ્ર ધ્યાનમાં દ્રવ્યપાપ પણ સાથે પ્રબળ પણે જોડાય છે. હિંસાનુબંધિ મૃષાનુબંધિ તેયાનુ બંધિ. સંરક્ષણાનુંબંધિ હિંસાની સંતતિ બદ્ધ પ્રવૃત્તિ તે રૌદ્ર ધ્યાન. એજ રીતે અતિજુઠાણાની અતિચૌર્ય આદિ પ્રવૃત્તિ તે તે સર્વ રૌદ્ર ધ્યાન.
સજ્ઞાનનું ફળ આત્માની વિશુદ્ધિ છે. તે વિશુદ્ધિ કોઈ જીવને જ્ઞાનવડે થાય જ્યારે કોઈને કર્મની લઘુતા અને મોહની મંદતાથી થાય. પરંતુ જ્ઞાનથી આંતરીક આત્મવિશુદ્ધિ થાય તે કરતાં પહેલાં આત્માનો આત્માનંદ કોઈ જુદોજ હોય. સમ્યગૂ દ્રષ્ટિ ગુણ સ્થાનકમાં આશ્રવપ્રવૃત્તિ ઘટે અથવા સંપૂર્ણ હેય છે. એમ સમજાય અને સંવર તરફ અનુરાગ અને પ્રવૃત્તિ નો પ્રબળ ભાવ જાગે, તથા આત્મપરિણતિ થાય. જ્યાં સમ્યકત્વ નથી ત્યાં વિરતિની રુચિ નથી અને જ્યાં વિરતિની રુચિ છે, ત્યાં સમ્યકત્વ અવશ્ય હોય છે. દેવ કે નારકીનું આયુષ્ય આત્માએ બાંધ્યું હોય તો તે અનપવર્તનીય હોય છે. છતાં પણ શ્રેણિકે અને કૃષ્ણ ૭મીનું આયુષ્ય તોડી પહેલી અને ત્રીજીનું કર્યું. તેમાં ધોરી માર્ગ પ્રમાણે આયુષ્યની બંધાયા પછી અપવર્તન થતી નથી. પણ કોઈ વખત કોઈ જીવ વિશેષનો વિશુદ્ધિનો પાવર એટલો અતિઉચ્ચ કોટીનો થઈ જાય કે જેથી તેને અપવાદ ગણો કે ગમે તે આશ્ચર્ય ગણો, પરંતુ મહાવિશુદ્ધિ થી ૭મી નારકીનું આયુષ્ય તોડી નાખે છે.
૩૯
