________________
આનંદઘન પદ - ૫૪
૨૭
વચ્ચે કોઈ સાક્ષી રહેવા તૈયાર નથી. આત્મા અનાદિકાળથી રત્નત્રયીના ભાવોને દગો આપીને જીવ્યો છે તેથી તેને નરક-તિર્યંચ જેવી માઠી ગતિઓમાં અનંતકાળ જવું પડ્યું છે. જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રના પરિણામથી વિપરીત અઢાર પાપ સ્થાનકના ભાવોજ જીવે કર્યા છે તેથી વિરતિના પરિણામ તેના આત્મામાં રીસાઈ ગયા છે, તે પ્રગટ થવા તૈયાર નથી. ક્રમ પ્રાપ્ત માર્ગ એટલે આત્મા દુર્જન અને વિલાસી મટી પહેલા માનવ બને પછી સજ્જન બને પછી અનાસકત બને પછી દેશથી વિરતિવાળો એટલે દ શત્યાગી અને પછી સર્વત્યાગી બને. માટે પ્રભુ શાસન આપણને સમજાવે છે કે હે જીવતું ક્યારે પણ દેવ, ગુર, ધર્મ અને કલ્યાણ મિત્રની આશાતના કરીશ નહિ તેમજ જ્ઞાન-દર્શન-ચારિત્રને દગો આપીશ નહિ. તું હંમેશા બહારથી મહાવ્રત કે અણુવ્રતોનું શકિત મુજબ પાલન કરતો રહેજે તેમજ અંદરથી તારા આત્માને સમતાના ઘરમાં રાખજે કે જેથી તારે નરક નિગોદ જેવી ગતિઓમાં જવું પડશે નહિ અને ટૂંક સમયમાં તુ કર્મનું દેવું ચૂકવીને મોક્ષે જતો રહીશ.
હાટડુ માં રે રુડા માણેક ચોકમાં રે, સાજની આનું મનડું મનાય, આનંદઘન પ્રભુ શેઠ શિરોમણિ રે, બાંહડી ઝાલો રે આય. ૩.
પૂર્વજન્મોમાં કરેલા કર્મોની યાદ દેવડાવતા આનંદઘનજી કહે છે કે - બીજાના દુ:ખને દેખીને તેના ઉપર દયા આણનાર આ સંસારમાં પરમાત્મા સિવાય બીજુ કોઈ નથી તેમજ બાવડું પકડીને હિંમત આપવા રૂપ સહાય કરનાર પણ બીજુ કોઈ નથી કારણ કે સંસારી જીવો કર્મોના માર ખાઈ ખાઈને હતાશ થઈ ગયેલા છે તો તેઓ બીજાને કેવી રીતે મદદરૂપ થાય ?
પ્રભુના સાચા ભકત કેવા હોય તે માટે નરસિંહ મહેતા લખે છે કે “પર દુ:ખે ઉપકાર કરે તોય, મન અભિમાન ન આણે રે....”
મહારાજા આનંદઘનજી જગતના જીવોને સમજણ આપે છે કે તમને દુઃખ મુકિતમાં મદદ કરનાર બીજા ઉપર કરેલ પરોપકાર રૂપ જે થા ધર્મ છે તેજ તમને મિત્ર બનીને સહાય કરવા દોડી આવશે. માટે હે જીવ ! તું જે કાંઈ પુચ કરણી કરે તે અહંકાર રહિત બનીને કરજે જેથી તે પુણ્યજ ખરે
જ્ઞાન એ કર્તા નથી. જ્ઞાન માત્ર જાણવાનું જ એકમાત્ર કામ કરે છે.
