________________
આનંદઘન પદ - ૪
Rા
- પદ - ૫૪
(રાગ - પ્રભાતી આશાવરી) रातडी रमीने अहियांथी आविया ॥ ए देशी ॥ मूलडो थोडो भाई व्याजडो घणोरे, केम करी दीधोरे जाय ? || तलपद पूंजी में आपी सघलीरे, तोहे व्याज पूरुं नवि थाय । मू. ॥१॥ व्यापार भागो जलवट थलवटें रे, धीरे नहीं निसानी माय ।। થાગ છોડાવી છોરૂં રહંતા (વાંધા),
___ परठवेरे, तो मूल आपुं सम खाय ॥ मू. ॥२॥ हाटडु मांडु रुडा माणक चोकमां रे, साजनीयानुं मनडुं मनाय || आनन्दघन प्रभुशेठ शिरोमणि रे, बांहडी झालजो रे आय ॥
આ સંસારમાં જીવ કર્મસત્તાની નટખટવાળી ચોપાટની રમત ખેલી રહ્યો છે તેમાં એકબાજુ કપટી મોહમાયા તો બીજીબાજુ સરળ ગુણી નિષ્કપટી આત્માની સત્તા છે. આ રમતને કેમ ડહાપણથી રમવી તે માર્ગ તેઓને હાથમાં આવવાથી તે બતાવવા આ પદની રચના કરી રહ્યા છે. મૂલડો થોડો ભાઈ વ્યાજડો ઘણો રે.. કેમ કરી દીધો રે જાય... ૧.
આ જીવ અનંતકાળથી સૂક્ષ્મ નિગોદ રૂપ અવ્યવહાર રાશિમાં હતો. અનંતાનંત પુદ્ગલ પરાવર્તકાળ તેનો ત્યાં પસાર થયો. ત્યાં તે એકેન્દ્રિય તરીકે હોવાથી તેને વ્યકત મન-દ્રવ્યમન ન હોવાથી તેમજ વચનયોગ પણ ન હોવાથી તેના આત્મા ઉપર લાગેલા મૂળ કર્મો બહુ થોડા હતા, પણ પછી ત્યાંથી બહાર નીકળીને વ્યવહાર રાશિમાં આવ્યો ત્યાં એક એક ઈન્દ્રિય વધતા અંતે પંચેન્દ્રિય પણુ પામ્યો અને તેમાં પણ મન મળ્યું પછી જીવે અજ્ઞાનભાવે મન-વચન-કાયાનો એવો વ્યાપાર શરૂ કર્યો કે કર્મો અનંત અનંત ગુણી સંખ્યામાં વધતાજ ગયા વધતા ગયા. એટલે અનાદિ નિગોદમાં મન અને વચન એ બે નહિ હોવાને કારણે તેમજ ઈન્દ્રિય પણ એકજ સ્પર્શેન્દ્રિય હોવાના કારણે કર્મબંધ બહુજ
સ્વરૂપબોધ નય સાપેક્ષ છે. સ્વરૂપ પ્રાપ્તિ નય નિરપેક્ષ છે.
