________________
આનંદઘન પદ - પર
* " રે , “વીર્ચરજથી બન્યું માટીનું ટેÉ આ જાય સમશાને; રમણ માટીનું તે તો મળે અને વિખરાય તેથી મારે શું?” - એવાં એ દેહપિંડને આકાર્યો તો આનંદઘન સ્વરૂપી આત્માએજ ને ! એ આત્મા છે તો આ દેહપિંડ છે. માટે દેહપિંડનું પણ જે મૂળ છે, તે આનંદઘના સ્વરૂપી એવો મારો આત્મા જ મારે મન મારો આધાર, મારું મૂળ, મારા માતા અને પિતા (તાત) છે. દેહપિંડ એ તો અવસ્થા - પર્યાય છે પરંતુ એ પર્યાય જેના આધારે છે, તે તેનો અધિષ્ઠાતા તો આનંદપિંડ એવો આત્મા છે.
ગાત એટલે ગાત્ર અર્થાત અંગોપાંગ એ કાંઈ દેહ, દેહના અવયવો આદિ ' મારા નથી પણ અસંખ્યપ્રદેશનો બનેલો આત્મપ્રદેશ પિંડ એ જ મારું ગાત એટલે માત્ર કહો તો ગાત્ર છે અને ગોત્ર કહો તો ગોત્ર છે કેમકે એ આત્મપ્રદેશપિંડ અખંડ, અભંગ, સળંગ, અગુરુલઘુ સ્વભાવી છે અને તેથી જ હવે મારું ગાતપણું ગતિનું જવાપણું એ આનંદઘન સ્વરૂપી આત્મપિંડ ભણીનું છે. હવે મારી ગતિ પરિઘ - બાહ્યપરિભ્રમણ - ચક્રાવામાંથી છૂટી એ ચક્રની ધરી - કેન્દ્ર એવાં આત્મા ભણીની થઈ છે.
જાત પણ મારી કાંઈ જેન - શ્રીમાળી - ઓસવાલ - પોરવાળ નથી. હું જાતથી જીવ જાતિનો છું અને સ્વરૂપથી સહજાનંદી શુદ્ધ સ્વરૂપી અવિનાશી આત્મસ્વરૂપી છું.
રાજ આનંદઘન કાજ આનંદઘન
સાજ આનંદઘન લાજ આનંદઘન, મેરે..૨. રાજવીઓ રાજયોના - ક્ષેત્રના વિજેતા બની તે તે રાજ્યના રાજા બને છે અને તે તે રાજ્યક્ષેત્રમાં એ રાજાઓનું રાજ ચાલે છે. પરંતુ આવો રાજા જેવો રાજા પણ દેહ, ઈન્દ્રિયો, જનમ-જરા-મૃત્યુ આગળ રાંક બને છે અને એનો કાળ પૂરો થતાં કાળ આવીને એને હરી - લઈ જાય છે અને ત્યારે અનિચ્છા થતાં રાજપાટ છોડીને ચાલતી પકડવી પડે છે અથવા તો પુણ્ય પરવારી જતાં એ પોતે રાજ વગરનો રાંક રહે છે અને રાજ છીનવાય જાય છે.
જ્યાં સુધી દષ્ટિ નિમિત્ત તરફ રહેશે ત્યાં સુધી ઉપાદાન તૈયાર થાય નહિ.