________________
es
આનંદઘન પદ
mo
હતો જે ૯૮ ભાઈઓને સાધુ હોવા છતાં તેમને વંદન કરવામાં આડો આવતો હતો. આત્મારામજી કૃત સત્તરભેદી પુજામાં કહ્યું છે “માન મદ મનસે પરિહરતા, પાપ પખાલ મનમેં ધરતા”.
પ્રભુજી પ્રીતમ બિન નહિ કોઈ પ્રિતમ
પ્રભુજીની પૂજા ઘણી માગ રે, તુને કહીએ કે તો....૨.
૧૦૨
જેમ દારૂના નશામાં ચકચૂર રહેનારને તેની પત્ની નજીક આવતા તેને તિરસ્કારે છે અને કહે છે કે આઘો રહેજે - મારાથી દૂર રહેજે, મારી નજીક આવતો નહિ તેમ જાતિમદ, કુળમદ, બળમદ, રૂપમદ, તપમદ, ઋદ્ધિમદ, વિદ્યામદ અને લોભમદ આમાના કોઈ પણ પ્રકારના મદમા મસ્ત બનીને રહેનારને જગત સારા તરીકે ગણતું નથી. હાથી જ્યારે મદમાં આવી પોતાના માલિક માવતના પ્રેમની અવગણના કરે છે અને નિરંકુશ બને છે ત્યાર માવત તેને અંકુશમાં લાવવા ગંડસ્થલ પર અંકુશનો પ્રહાર કરી ઠેકાણે લાવે છે. તેવીજ રીતે જીવાત્મા માન મદના નશામાં મસ્ત બની પ્રભુની આજ્ઞાને અવગણી નિરંકુશ જીવે છે ત્યારે મમતા પણ તેને તિરસ્કારે છે. મમતા પણ પ્રેમની ચાહક છે. અહીં મમતા શબ્દ જગતના બધાંય જીવો સાથે હળીમળીને પ્રેમપૂર્વક રહેવાના સંદર્ભમાં પ્રયોજાયો છે. ચેતન જો પોતાના માલિક પરમાત્મા પ્રત્યે પ્રેમભાવથી વર્તે તો તેના વિચારોમાં સુબુદ્ધિ પેસવાથી તેના પરિણામ સુધરવા માંડે છે. કુમતિને ત્યાગવાથી સુમતિ સ્વભાવ બને છે. ચેતનની પ્રભુ પ્રત્યેની પરમ શ્રદ્ધામાં અંજાઈને સુમતિના વિચારો અને શ્રદ્ધા (જ્ઞાન અને દર્શન) બેઉ એકરૂપ થતાં શ્રદ્ધા અને સુમતિ બંને સમતાના સંગમાં તદ્રુપ બને છે. એટલા માટે યોગીરાજ ચેતનને ચેતવણી આપતા કહે છે કે તું પ્રભુના પગમાં પડ - તેની ભકિત કર - તેની આજ્ઞાનું પાલન કર.
લેવાથી બંધાવાનું છે જ્યારે આપવાથી છૂટકારો છે.
આ વીતરાગ પ્રભુ સિવાય બીજા કોઈ સાચા પ્રીતમ જગતમાં છે નહિ માટે તેમના ઉપરજ પ્રીતિ અને ભકિતનો ધોધ વરસાવવા જેવો છે. પ્રભુ એ સાચા પ્રીતમ છે માટે જગત ઉપર તે કરૂણાનો ધોધ વરસાવે છે. માટે હે ચેતન ! પ્રભુ પાસે માંગણી કર કે ભવોભવ આપના ચરણોની સેવાજ મને મળો.
