________________
આનંદઘન પદ - ૧૦૨
૩૨૫
ચિત્તમાંથી ઉઠતા વિકલ્પો એ મોજા જેવા છે તેનો અંતજ આવતો નથી. એક વિકલ્પ સમાય ત્યાં બીજો ઉઠે, તે સમાય ત્યાં ત્રીજો આમ ચાલ્યા જ કરે છે. આવી રીતનું જીવન સફળ થાય પણ કેવી રીતે ? મનના ચાલતા તરંગોને સમાવવામાંજ આખું જીવન પુરુ થયું. પરિણામ શૂન્ય આવ્યું. જીંદગી મનુષ્યની જીવવા માટે મળી પણ માયાની પાછળ આંધળો બનેલો ચેતન પશુના મોત
મરાયો.
યોગીરાજ કહે છે કે પરમાત્માની પ્રેમલક્ષણા ભક્તિમાં નરસિંહ મેહતા, મીરાંબાઈ કે તુકારામની જેમ ચિત્ત જોડી રાખવાથી આ માયાના વેગને ખાળી શકાય છે. માટે પ્રભુ પ્રેમને તમે કદીય ભૂલશો નહિ. કારણ પ્રેમ પોતે જ પરમાત્મા છે. તમારા જીવનમાં જેટલા પ્રમાણમાં સાચા પ્રેમનું અવતરણ થશે એટલાજ પ્રમાણમાં પરમાત્માની પણ તમારા હૃદય મંદિરમાં પ્રતિષ્ઠા થતી જશે. જ્યારે ભગવાનની પૂર્ણ પ્રતિષ્ઠા તમારા દેહ દેવળમાં થઈ જશે ત્યારે તમારું સમગ્ર જીવન એક તીર્થ અથવા જીવતું જાગતું મંદિર થઈ જશે અને તે સ્વયં પરમાત્માનું પ્રગટ રૂપ હશે.
જેમ દીપક માટે પ્રકાશ, ફલ માટે સુગંધ અને વાદળા માટે વર્ષો તેમ પ્રેમ એ તમારો સ્વભાવ બની જવો જોઈએ. જે વ્યકિત અંતરની ગુફાના અનંત ઊંડાણ સાથે એકાકાર થાય છે તેના જીવનમાં પ્રેમની અનારાધાર વર્ષા આપોઆપ શરૂ થઈ જાય છે. આવી વ્યક્તિ પ્રેમ કરતી નથી પણ તે પ્રેમમય બની જાય છે.
(આગોઈ જામ ફિરે મદ માતો) - આગોઈ એટલે આઘો રહેજે - નજદીક ન આવતો. જામ એટલે અક્કડ રાખનાર.
આઠ પ્રકારના મદના નશામાં જામ બનેલા એટલે અક્કડ રહેનારા ચેતનને શિષ્ટ લોક ધૂત્કારે છે. પોતાની પાસે આવવા દેતા નથી છતાં જીવ મદના નશામાં ચકચૂર બની માયાની પાછળ અંધ બની ભટકે છે.
માન અને અહંકાર એ બે પ્રકૃતિના તત્ત્વો છે પણ સ્વભાવ બંનેનો જુદો જુદો છે. સમતાને સાધવામાં મદ આડો આવે છે. જ્યારે અહંકાર માનસિક કષાય છે અને મદ એ પ્રકૃતિજન્ય કર્મમળ દોષ છે. બાહુબલીછમાં માનમદ બુદ્ધિની ફુટપદીથી આત્માનું મૌલિક સ્વરૂપ સમજાય, મપાય કે પમાય નહિ.
