________________
આનંદઘન પદ - ૯૨
૨૬૧
અંતર હોવા છતાં આ મામલો તમારો આપસ આપસનો ગણાય તેમાં અમારાથી માથુ મારી શકાય નહિ. સંયોગી અને વિયોગી અવસ્થા કર્માનુસારિણી હોઈને આજે દેખાતો અણબનાવ આવતા સમયે સભાવમાં પલટી જવાની શકયતા ખરી કારણ સમયની ગતિજ અસ્થિર છે માટે હે બેન ! તું ધીરજ ધર - જરૂર સમય સારો આવશે.
દેઉર દેરાણી સાસુ જેઠાણી, યુહિ સબ મિલ ખીજે; આનંદઘન વિન પ્રાન ન રહે, કોડી જતન જો કીજેદરિસન...૩.
સુમતિ દેવીના ભાવ જયારે મિથ્યાત્વ મોહિની પ્રત્યેથી હટીને સમ્યમ્ શ્રદ્ધામાં ભળે છે અને તે સમત્વભાવની હદમાં પ્રવેશે છે ત્યારે દુર્ભાવનો ક્ષય. થાય છે અને સુભાવની જાગૃતિ થાય છે. - મિથ્યાત્વ મોહિની એની સાસુ છે, મિથ્યાદંસણ શલ્ય તે સસરો, માયા-મમતા તેની દેરાણી અને કામ ક્રોધ તેના દિયર, પુન્ય-પાપ તેના જેઠ અને તૃષ્ણા અને અતૃપ્તિ એની જેઠાણી છે. માન અને લોભ મોહિનીના બે પુત્રો છે જ્યારે તેની પત્નીઓ મમતા અને માયા છે. મત્સર દાદો અને દુર્મતિ દાદી છે તો સુખ અને દુઃખ મમતાના બે ભાઈ છે. મોહ નગરનો રાજા મિથ્યાત્વ મોહ છે.
આ મમતા અને માયાનું કુટુંબ નાહકના મારા પર ખીજે છે. મારા ઉપર ગુસ્સો કરતાં કહે છે કે તું મોટી અને છતાં તારા સ્વામીના પરિવારને સંભાળી શકતી નથી. આનુ નામજ મિથ્યા-અજ્ઞાન અંધકાર. આ સાધનાનો બીજો તબક્કો એને શૂન્ય અવસ્થા કહી છે. એ અંધકારને ઉલેચવા જ્ઞાનભાનુના પ્રકાશમય તેજ કિરણો અંદરમાં પ્રવેશવા જોઈએ. તેનામાં એવી શકિત છે કે એ અંધકારને ધીમી ગતિએ હટાવે છે. મતલબ પ્રભુદર્શન આડે આવતા કર્મોને ધ્યાનાગ્નિમાં જલાવી રસ્તો સાફ કરે છે અર્થાત્ કર્મો બળી બળીને આત્મઘરમાંથી બહાર નીકળે છે. આવી ક્રિયા સતત થવાથી પછીથી પરમત્તત્વનાં પ્રકાશ
સ્વરૂપના દર્શન થાય છે. યોગીરાજને તે દર્શન થયાનો ઉલ્લેખ તેમને ૯૦માં પદમાં “લોકાલોક પ્રકાશક છેવું જણતાં કારજ સિધ્યું” એ પંકિતથી કર્યો છે.
--
-
-
વસ્તુ ઉપર આવરણની સાથે સાથે વ્યક્તિની સમજ ઉપર પણ આવરણ છે.
