________________
આનંદઘન પદ - ૯૦
૨૪૩
તેવી લાખો-કરોડો-અબજો અને તેથી પણ અધિક વેળાઓ જીવે આત્મ સાધના વિના એળે ગુમાવી કારણ તે વખતે જીવ અજ્ઞાની હતો અને વિપરીત જ્ઞાને તેના આત્મા પર કબજો જમાવ્યો હતો. તે વખતે જીવ, આત્મા-પુણ્ય-પાપ-પરલોક-સદ્ગતિ-દુર્ગતિ-સંવર-નિર્જરા-બંધ-મોક્ષ વગેરે કશુજ સમજતો ન હતો. તે વખતે ચેતનના પક્ષમાં શ્રદ્ધા સુમતિ-સમતા વગેરે ન હતા માટે તે કાળ ક્ષન્તવ્ય હતો પણ હવે જયારે આત્મા જાગ્યો છે, મનુષ્યભવ અને તેમાં આત્મા-પરમાત્માની ઓળખ થઈ છે, હવે જ્યારે સમયની કિંમત સમજાઈ છે ત્યારે એકપણ ક્ષણ એળે ન જાય તેની ચિંતા સમતાને કોરી રહી છે. ભૂતકાળમાં ગયેલી ક્ષણો અણજાણપણામાં એળે ગઈ તેના દુઃખ કરતાં વર્તમાન સમયમાં જે વહાલાનો વિયોગ વર્તી રહ્યો છે, પોતાનો સ્વામી ચેતન પોતાને ઘરે પધારતો નથી, કદાચ પધારે તો ત્યાં ટકતો નથી તેની ભારે ચિંતા સમતાને સતાવી રહી છે. જેમ વૃક્ષ પર ફળ પાકે પણ તેનો રસ ચાખનાર કોઈ ન હોય તો તે ફળ પાકીને નીચે પડી જઈ નકામું બની જાય છે તેવી રીતે સમતા કહે છે કે મારી અત્યારે ભર યુવાની છે, યુવાનીની વસંત ખીલી છે પણ તે ચેતન એવા પતિરાજ વિના નકામી છે. મનુષ્ય જીવન અને પ્રભુ શાસન મળ્યા પછી જે આત્મા પોતાના આત્માને પરમાત્મા બનાવવા માટેનો પ્રયત્ન નથી કરતો તેનુ મનુષ્યભવને પામવા રૂપ યોવન - સૌભાગ્ય એળે જાય છે. જીવનો અચરમાવર્ત કાળમાં તેમજ ચરમાવર્ત કાળમાં પણ ઘણો કાળ નરક-નિગોદ વગેરે દુર્ગતિમાં ગયો તેનો જેટલો ખેદ કરવા યોગ્ય નથી તેના કરતા અધિક ખેદનું કારણ એ છે કે ચેતન જાગ્યા પછી પણ ઉદ્યમશીલ નથી બનતો.
મોટી વહુએ મનગમતું કીધું... મોટી. પેટમેં પેશી મસ્તક રહેંસી, વેરી સાહી સ્વામીજીને દીધું.. મોટી...૧
સંસાર નાટકના સ્ટેજ પર નાટક ભજવવા મહાત્મા આનંદઘનજીએ કલ્પલા બે સ્ત્રી પાત્રોમાં મોટી વહુ તે માનીતી સુમતિ અથવા સમતા છે અને નાની વહુ તે અણમાનીતિ કુમતિ અથવા મમતા છે. પોતાના સ્વામિ ચેતનના મુખ ઉપર છવાયેલી ચિંતાની રેખા જોઈને સુમતિ બેચેની અનુભવે છે. પતિના દુખે પોતે દુઃખી થાય છે કારણ કે ખાનદાન છે. પોતાના સ્વામીનું હિત કેમ થાય
સત્સંગ એ ૧૧મું કલ્પવૃક્ષ છે જે જીવને ગમતું નથી એ જ ૧૧મું આશ્ચર્ય છે.