________________
આનંદઘન પદ - ૮૬
૨૧૭
ભલી ભાઈ ઈતિ આવહી હો - પંચમ ગતિની પ્રીત.૨. વિવેક મિત્ર બેન સમતાને કહી રહ્યો છે કે તું પણ ભલી થઈ અને મારા મિત્ર ચેતન પણ ભલા થયા અને તમને બંનેને સદ્ગતિમાં જવાના ભાવ જાગ્યા તે બીજાને જાગવા મુશ્કેલ છે. વળી પંચમ ગતિ કે જ્યાં સિદ્ધાત્માઓનો વાસા છે, વળી જ્યાં દુઃખનો સર્વથા અંત અને સુખ અપાર - અનંત છે તે ગતિને પામવાનો તમને રસ લાગ્યો - સંવેગના રંગે રંગાયા. આવો સિદ્ધિગતિ તરફનો રસ કોક વિરલાનેજ જાગે છે. (સિદ્ધ સિદ્ધત રસ પાક્કી હો) - આવો અભૂત રસ પાકયા સિવાય એટલે જાગ્યા સિવાય ભવના અંતને કરનાર મહા વેરાગ્યરસા પણ પ્રગટે નહિ. જેને સંસારનો રસ ખારો અને ખાટો લાગ્યો હોય - નિર્વેદ થયો હોય તેવા કોક વિરલા પુરુષોનેજ આ માર્ગે જવાની પ્રીતિ જાગે છે. (દેખે અપૂરવ રીત) - ચતુર્થ ગુણ સ્થાનકે સમ્યગદર્શન પામતા પહેલાં જેઓએ પહેલા ગુણસ્થાનકનો પ્રકર્ષ પામી અપૂર્વકરણ કરવાનું પરાક્રમ કરી લીધું છે અર્થાત. તે અંગેનું વીર્ય ફોરવ્યું છે, તેવા આત્માઓજ ત્યાર પછીની શ્રેણીએ ચડવાનો અને શ્રેણીગત અપૂર્વકરણનો ખેલો ખેલવાની હિંમત કરી શકે.
વીર કહે એતી કહે હો આએ આએ તુમ પાસ કહે સમતા પરિવારનું હો - હમ હૈ અનુભવ દાસ... ૩ ભાઈ વિવેક બેન સમતાને સમજાવે છે કે આ મારા મિત્ર અને તારા સ્વામી ચેતન આવ્યા - આ આવ્યા અથવા તો હમણાંજ આવશે • તમારી પાસે આવશે, એવા ખોટા આશ્વાસન આપવાનું કામ મારું નથી. તેમ કરવાથી મારી જે વિવેકશકિત જાગી છે તે નષ્ટ થઈ જાય અને માયાની ખોટી લાલચ આપ્યાનો મને દોષ લાગે. આવા દોષને પાત્ર બનવું તે મારા માટે શક્ય નથી. માટે ભાઈ વિવેક સમતાને સમજાવે છે કે તને તારા પરિવારમાંથી કોઈ પણ તારા સ્વામીના વિષયમાં પૂછે તો તારે એટલુંજ કહેવાનું કે હું તો અનુભવની દાસ છું અર્થાત્ જ્યાં જ્યાં અનુભવ જાય ત્યાં ત્યાં તેની પાછળ પાછળ સેવક ભાવે તેને અનુસરુ છું. જેમ સમુદ્રમાં સમયે સમયે પવનનાં સંયોગથી એક પછી એક લહેરો ઉઠે છે તેમ મનના તરંગોથી સંસારી જીવોને ભલા અને બુરા ભાવો
જોનારાને જોવો અને જાણનારાને જાણવો તે અધ્યાત્મ છે.