________________
૧૭૦
આનંદઘન પદ - ૭૯
- યહિ ઘર રહિ મેં જગવાહી આપદ ઈસીરી
અન્યથા તે ભાગ્યલક્ષ્મી આત્મઘરમાં રહીને સંસાર સંગના કુભાવો કરાવી ભવ જંજાળની નવી નવી આપદાઓ ઊભી કરાવી ઘોર અનર્થ કરાવનારી પણ નીવડે છે.
પરમ સરમ દેસી ઘરમેંક પેસીરી. યાહી તે મોહની ઐસી જગત સંગે સીરી... ઐસી-૨.
યોગીરાજ કહે છે કે હે પ્રભો ! પૂર્વના ઘડાયેલા ભાગ્યાનુસારે ભાગ્યલક્ષ્મી મારા આત્મઘરમાં આવીને વસી છે પણ લોક વ્યવહારમાં રાચતા સંગી પુરુષો જેવું મારું જીવન ન હોવાને કારણે તે મને પરમ - અત્યંત શરમ ઉપજાવી રહી છે. આનંદઘનજી તો કેવલ્યલક્ષ્મીને સાધવાના પ્રયત્નમાં લાગેલા છે અને તેથી ભાગ્યલક્ષ્મી ગમે તેવી મળી હોય તો પણ તેમને મન તેની કશી કિંમત નથી.
આનંદઘનજી મહારાજ આ ભાગ્યલક્ષ્મીને મોહરાજાની માસી સાથે સરખાવે છે. મિથ્યામતિથી પ્રતિપળે નવો નવો મોહ જાગે છે માટે મિથ્યામતિ તે મોહની. માતા થઈ અને તે મિથ્યામતિની બેનજ કુબુદ્ધિ રૂપ કુમતિ છે જે સંસારી જીવોના ભાગ્યનું નિર્માણ કરે છે માટે ભાગ્યલક્ષ્મી એ મોહની માસી થઈ. આ ભાગ્યલક્ષ્મી કેવી છે - તો કહે છે કે જગત સંગે સીરી - લોક વ્યવહારમાં રાચતા જગતના જીવોના સંગેજ સીરી - શોભા પામે છે પણ યોગીરાજ કહે છે કે મારા જેવા અસંગી યોગી આત્મા માટે તો તે ભારે શરમજનક છે કારણ કે તે ભાગ્યલક્ષ્મી. માનપાન, યશકિર્તી અપાવી લોકહેરીમાં તાણી જઈ યોગસાધના માટે જરૂરી એકાંત, અસંગ અને મનમાં ખલેલ પહોંચાડનારી છે અને જાગૃતિ ન રહે તો. પતનને નોતરનારી છે.
કરી સી ગરજ નેસી - ગરજ ન ચખે સીરી
આનંદઘન સુનો સી બંદી અરજ કહે સીરી...૩. તે ભાગ્યલક્ષ્મી કોઈની શેહમાં તણાતી નથી અથવા તે કોઈની ગરજુ ના રહેતા લોકો એની પાછળ ગરજુ બનીને ભટકયા કરે છે. તે માનવીને કોરીસી.
છોડવું એ વ્યવહાર છે પરંતુ છૂટી જવું, ભૂલાઈ જવું અને છૂટા પડી જવું એ નિશ્ચય છે...