________________
આનંદઘન પદ ૭૩
એક પ્રકારનો કુભાવ સમજી મારા પર આપ પ્રભુ નારાજીપણું વ્યકત કરી મારાથી અંતર રાખતા હો તો પ્રભુ તેમ કરવા કરતા મારી ભૂલને સુધારી મને સન્માર્ગે ચડાવો તો તે આપનો કરૂણાકારી ધર્મ છે. ‘ખબર ન પાવો’ - આપ આપના દાસની - ભકતની ખબર અંતર ન લેશો અને અંદર ગુપ્તપણે છુપાયેલા રહેશો તો ભકતના ચિત્તતંત્ર ઉપર તેનાથી કેવી ખરાબ અસર થશે, તેને બતાવતા કહે છે કે ‘ધિક્ મેરા જીયા’ - મારી કરેલી સઘળી મહેનત જો એળેજ જાય તો મારા જીવનને ખરેખર ધિકકાર જ છુટે. મારા આંતરનાદને કર્મ સત્તા તમો ભાવમાં ખતવી નાંખે તો તેનાથી સજાગ રાખવા (દઈ વાયદો જો બતાવે કોઈ પીયા આવે આનંદઘન કરું ઘર દીયા). મને કોઈ અગાઉથી જાણ કરે કે તને તારા પ્રભુના દર્શન અવશ્ય થશે, એવો પાકો વાયદો કોઈ આપે તો મારા પ્રિય પ્રભુ સ્વઘરે પધારવાની ખુશાલીમાં અગાઉથી મારા ઘરમાં દીવડો પેટાવી ઘરને અજવાળી રાખું. ભાવિમાં કોઈ દિવ્ય અનુભૂતિનો મહાન લાભ થવાનો હોય તે પહેલા તેને સુચના રૂપે જાણ થાય છે.
૧૩૯
પ્રભુને મેળવવા અથાગ પ્રયત્ન કરવા છતા જ્યારે પ્રભુ પોતાના હૃદયમંદિરમાં પધારી દર્શન આપતા નથી ત્યારે સાધકની આંતરદશા અને બાહ્યદશા કેવી હોય છે તેનો ચિતાર આ પદમાં રજુ કર્યો છે. ચેતના નિર્મળ થયેલી છે એટલે તેને પૂર્ણતાને પામવાની તાલાવેલી છે અને ચેતન તે સ્થિતિને પામી શકતો નથી ત્યારે તે દશાને પામવા તે કેટલો ઝુરે છે અને પરમાત્માને કેવો પોકાર કરે છે તેની અહિંયા વાત છે.
પોતાની અંદરની સુરણાને કારણે તેને બહારનું કાંઈ ભાન સાન રહેતુ નથી, પોતે શું કરી રહ્યો છે તેનો ખ્યાલ સુદ્ધા પોતાને હોતો નથી તેથી બહારમાં વ્યવહાર પ્રિય લોકો તેને હસે છે, મશ્કરી કરે છે, ગાંડો કહે છે, ધુની કહે છે. પરંતુ આ અંતરથી વિશુદ્ધ બનેલ આત્મા તેઓનો દોષ જોતો નથી અને એકજ વાત કહે છે કે ભલે તમે મારા દેખાવ ઉપર હસો, હું ભલે અંદરથી રડતો રહું મને કોઈજ વાંધો નથી પણ તમેજ કહો કે પોતાનુ પ્રિય પાત્ર - પોતાનું સ્વજન - પોતાનો નાથ જ્યાં સુધી ન મળે - તે ઘરે ન આવે ત્યાં સુધી જીવન જીવવાની મઝા કેમ હોય ?
筑
સ્વીકારની ભૂમિકા ઉપર મોક્ષ છે. કર્તુત્વની ભૂમિકા ઉપર મોક્ષ નથી.